Is het keto dieet gevaarlijk?

Een van de meest voorkomende vragen over een koolhydraatarm keto dieet luidt als volgt:

Is het schrappen van koolhydraten en het nuttigen van zoveel vetten tijdens een keto dieet gevaarlijk?

Het eten van vetten druist gevoelsmatig in tegen het idee dat mensen hebben van gezonde voeding.

Jarenlang hebben vetten (met name verzadigde vetten) in een kwaad daglicht gestaan als dikmakers. Ook in de conventionele, medische wetenschap. Daarom zal een reguliere diëtiste een ketogeen dieet niet snel aanraden. En dat terwijll de aanname dat het eten van vet direct leidt tot een toename in lichaamsvet allang is achterhaald.

Ook het idee dat koolhydraten een noodzakelijke voedselbron zijn om te kunnen functioneren is een van de vele misvattingen over het ketogeen dieet.

In dit artikel gaan we de verschillende manieren bespreken waarop de werking van een keto dieet verkeerd wordt ingeschat, waardoor men onterecht gevaren koppelt aan deze koolhydraatarme, vetrijke eetwijze.

1. Slechte reputatie van vetten
2. Misinformatie over de rol van cholesterol in het lichaam
3. Gebrek aan kennis over ketose
4. Overschatting van het belang van fruit en granen

Bovenstaande punten vormen een belangrijke voedingsbodem voor tal van verkeerde inschattingen over de uitwerking van een keto dieet. Op basis van verkeerde informatie over ketose of vastgeroeste ideeën over wat gezonde voeding behoort te zijn, denken mensen dat een vetrijk en koolhydraat dieet leidt tot verschillende problemen variërend van ketoacidose tot hart- en vaatziekten.

Puntsgewijs zullen we de gevaren die mensen toedichten aan een ketogene eetwijze tegen het licht houden. Aan de hand van wetenschappelijke bronnen zal worden gekeken in hoeverre de twijfels die mensen hebben bij een keto dieet terecht zijn.

Daarna zullen we ook een aantal situaties aankaarten waarin het volgen van een keto dieet daadwerkelijk voor ongewenste effecten kan zorgen. Tot deze uitzonderlijke gevallen behoren de volgende situaties:

Er zijn echter ook uitzonderingen bekend waarbij deze veranderingen in het lichaam een ongewenst effect kunnen opleveren.

In dit artikel gaan we de volgende uitzonderingen bespreken:

• Kinderen
• Tijdens zwangerschap
• Tijdens borstvoeding
• Nierfunctieproblemen
• Galblaasproblemen
• Diabetes
• Wanneer directe sportieve prestaties zijn vereist
• Ongebalanceerd dieet

Maar eerst wordt het dus tijd om een aantal hardnekkige denkbeelden over vet, cholesterol, ketose en de noodzakelijkheid van fruit- en graanconsumptie kritisch tegen het licht te houden.

Keto Dieet Gevaarlijk? Misvatting 1: Slechte reputatie van vetten

Wanneer mensen worden geconfronteerd met de grote hoeveelheid vet die geconsumeerd wordt binnen het ketogeen dieet, dan volgen er meestal reacties die ongeveer de volgende strekking hebben:

“Moet ik zoveel vet eten? Dat kan toch nooit gezond zijn? Binnen no-time heb ik een cholesterol van hier tot Tokio en wat te denken van mijn hart en bloedvaten? Die zullen ook flink dichtslibben met al dat vet wat ik binnen krijg.”

Het is niet verrassend dat mensen op zo’n manier reageren wanneer ze horen dat ongeveer driekwart van hun dagelijkse caloriebehoefte uit vet dient te komen tijdens een dieet. Vet is immers jarenlang gepropageerd als de ‘boeman’ onder de voedingsstoffen.

In de jaren ‘50 kwam een wetenschapper met de naam Ancel Keys met de claim dat verzadigde vetten tot hart- en vaatziekten zouden leiden. Het zogenaamde Zevenlandenonderzoek werd wereldwijd als de leidraad beschouwd in de benadering van voeding met vetten.

De claims door de wetenschapper zorgden ervoor dat verzadigd vet als de grote boosdoener werd beschouwd van verschillende aandoeningen. Zelfs het American Heart Association (AHA), de Amerikaanse hartstichting, ondersteunde de conclusie die gesteld werd door de wetenschapper. Het grootschalige onderzoek kreeg veel kritiek maar toch werden verzadigde vetten als de schuldige aangewezen.

Tegelijkertijd kwamen er gedurende de jaren ’50 ook de eerste inzichten naar buiten over het risico dat suiker vormt voor het ontstaan van ischemische hartklachten. Dit zijn hartklachten die worden veroorzaakt door vernauwingen in slagaders.

Vanuit de voedingsmiddelenindustrie werden er echter onderzoeken gesponsord waarin vet en cholesterol als boosdoeners werden aangewezen voor hart- en vaatziekten.

Een analyse van gepubliceerde onderzoeken en documentatie van de verschillende instanties en bedrijven uit de suikerindustrie heeft uitgewezen dat er vanuit deze suikerindustrie een actieve campagne is geweest gedurende de jaren ’60 en ’70 om vet als de belangrijkste oorzaak aan te wijzen voor het ontstaan van hart- en vaatziekten.

Tegelijkertijd werden er met succes twijfels gezaaid over de gevaren van suikers. Met andere woorden, de suikerindustrie sponsorde onderzoeken die de gevaren van vetten aandikten, terwijl de gevaren van suiker juist werden afgezwakt (1).

Maar zoals je vast wel in de gaten hebt leven we niet meer in de jaren ’60 en ’70, we zijn inmiddels bijna 50 jaar verder. En dit betekent ook dat er 50 jaar aan onderzoek is bijgekomen met meer gegevens en modernere onderzoekstechnieken.

En zo ontstaan er belangrijke onderzoeken die korte metten maken met de stelling dat de consumptie van verzadigde vetten samengaat met het ontwikkelen van hart- en vaatziekten.

Zo is er in 2010 een groot onderzoek geweest waarbij de onderzoeksresultaten van 21 wetenschappelijke studies naast elkaar zijn gelegd. In totaal ging het hier om de gegevens van maar liefst 347.747 personen. Je raadt waarschijnlijk al wat de uitkomst was van dit grootschalige onderzoek nadat alle onderzoeksresultaten naast elkaar waren gelegd:

De onderzoekers vonden geen bewijs dat er een directe relatie is tussen de consumptie van verzadigde vetten en hart- en vaatziekten (2).

Yep, dat lees je goed… GEEN directe relatie.

En ook in 1998 is er een analyse gemaakt van gezondheidsgegevens van mensen uit maar liefst 35 landen over de hele wereld. Hierbij werd de relatie tussen de consumptie van verzadigde vetten en hart- en vaatziekten tegen het licht gehouden. En wat werd er geconcludeerd?

Er werd geen verband waargenomen tussen totale consumptie van (verzadigde) vetten en het ontstaan van hart- en vaatziekten. Sterker nog, in sommige gevallen was er juist sprake van een negatieve correlatie. Een negatieve correlatie betekent in dit geval dus dat de ontwikkeling van hart- en vaatziekten juist lager was in landen waar meer (gezonde) vetten werden genuttigd! (3)

Een ander toonaangevend onderzoek dat in 2006 werd gepubliceerd in het Journal of American Medical Association werd uitgevoerd onder maar liefst 48.835 vrouwen. Deze vrouwen brachten hun dagelijkse vetconsumptie terug tot 20% van hun dagelijkse calorieën (4).

Zij vervingen de vetten door fruit, groenten en granen. De verwachting was dat, met deze aanpassing hun dieet, de kans op hart- en vaatziekten zou teruglopen. Vetten werden immers gezien als de aanjagers van hart- en vaatziekten.

Maar je raadt misschien al welke kant het opgaat…

Na 8 jaar bleek dat de kans op hart- en vaatziekten niet lager was geworden. Het verminderen van vetconsumptie had dus geen effect.

Ook Nederlandse wetenschappers hebben een wetenschappelijke duit in het vette zakje gedaan met oerdegelijk Nederlands onderzoek.

Een onderzoek uitgevoerd door UMC Groningen en het VUmc te Amsterdam betrof de relatie tussen consumptie van verzadigde vetten, koolhydraten en hart- en vaatziekten. De onderzoekers concludeerden dat de consumptie van verzadigde vetten leidt tot een matige toename in cholesterol, maar NIET leidt tot een grotere kans op hart- en vaatziekten (5).

Er zijn dus zeer gegronde redenen om het schadelijke effect van vetten in twijfel te trekken. Op basis van bovenstaande onderzoeksresultaten kan dus worden gezegd dat het nuttigen van minder vetten niet betekent dat je gezondheid per se verbeterd. Dit druist in tegen alles wat jarenlang is voorgelicht.

Maar, als het verminderen van vetconsumptie geen verbetering in gezondheid oplevert, hoe zit het dan met het eten van meer vetten? Betekent het consumeren van meer vetten, bijvoorbeeld tijdens een keto dieet, ook dat de kwaliteit van je leven of je gezondheid verbetert?

Een antwoord op deze vraag is afkomstig uit een omvangrijk wetenschappelijk project in de Verenigde Staten, dat bekend staat als The Framingham Study, is een grootschalig onderzoek dat de cardiovasculaire gezondheid van de inwoners van de stad Framingham volgt op de lange termijn.

Begonnen in 1948, gaat het onderzoek een derde generatie deelnemers in.

Een van de onderzoeksleiders, dokter William Castelli, verklaarde in 1992 dat hij verrast was door het feit dat personen die meer verzadigde vetten aten, meer cholesterol aten, meer calorieën aten over het algemeen minder wogen en veel actiever waren (6).

Je leest het goed, mensen aten meer vet en wogen minder.

Een groot onderzoek dat de gegevens van 1200 personen naast elkaar legde wees uit dat een koolhydraatarm, vetrijk dieet zoals het keto dieet leidde tot meer vetverlies dan een dieet dat rijk was aan koolhydraten en vetconsumptie juist beperkte (7).

Veelzeggend is de onderstaande grafiek, afkomstig uit onderzoek van de Amerikaanse professor Jeff Volek, een van de academische grondleggers van het hedendaagse ketogeen dieet (8).

De rode balk staat voor het zeer koolhydraatarm dieet bij mannen en de blauwe balk staat voor een vetarm dieet. Met name bij mannen toont het ketogeen dieet zich superieur aan een vetarm dieet als het gaat om het verliezen van lichaamsgewicht, vet en buikvet.

Ook bij vrouwen toont het ketogeen dieet zich superieur op deze vlakken.

Een ketogeen dieet waarbij je dus koolhydraatconsumptie beperkt, en méér vetten eet is een zeer effectieve manier om af te vallen.

Ondanks deze positieve geluiden over vetten als gezonde brandstof voor het lichaam zijn veel mensen huiverige om vetrijke producten te eten, omdat men ook een angst kent voor cholesterol.

Keto Dieet Gevaarlijk? Misvatting 2: Misinformatie over de rol van cholesterol in het lichaam

Wellicht heeft cholesterol een nog slechtere naam dan verzadigd vet.

Dit komt omdat de vroegere onderzoeken naar het ontstaan van hart- en vaatziekten niet bepaald kwalitatief hoogstaand waren. Het idee dat cholesterol in direct verband staat atherosclerose (aderverkalking), een van de voornaamste oorzaken van hart- en vaatziekten, is onder anderen gebaseerd op onderzoek waarbij konijnen werden gevoerd met dierlijke eiwitten.

Het eerste onderzoek met konijnen werd uitgevoerd in 1908 door de Russische onderzoeker Alexander Ignatowski. Hij voerde konijnen volvette zuivel, eieren en vlees.

Het resultaat is dat de konijnen atherosclerose ontwikkelden. Het probleem is echter dat konijnen, in tegenstelling tot mensen, obligate herbivoren zijn. Dit betekent dat ze dierlijke eiwitten en vetten niet goed kunnen verwerken. Het is dan ook de vraag in hoeverre zulke experimenten mogen worden aangevoerd als bewijs voor de ontwikkeling van hart- en vaatziekten bij mensen.

Recentelijk zijn er meer onderzoeken gepubliceerd die geen verband hebben aangetroffen tussen cholesterol in voeding en een grotere kans op hart- en vaatziekten (9) (10).

Er is met name veel onderzoek gedaan naar de consumptie van eieren en hun verband met hart- en vaatziekten. Eieren worden vaak gezien als cholesterolbommetjes en het is dan ook niet verrassend dat er veel onderzoek is gedaan naar het effect van eierconsumptie op het hart- en vaatstelsel.

Uit verschillende onderzoeken bleek dat het consumeren van eieren geen verband kent met een verhoogde kans op hart- en vaatziekten (11) (12) (13) (14) (15).

Sterker nog, het eten van eieren kan zelfs zorgen voor een gunstigere cholesterolscore, waarbij het zogenaamde goede cholesterol (HDL) toeneemt en het slechte cholesterol (LDL) afneemt (16).

En zelfs al zou je dieet zorgen voor een hogere cholesterolscore, er zijn artsen en cardiologen die grote vraagtekens plaatsen bij de ‘cholesterol-hypothese’ die stelt dat LDL-cholesterol een grote risicofactor is voor het ontstaan hart- en vaatziekten. Er zijn dus al artsen en cardiologen die zich scharen achter een keto eetwijze. En er bestaan ook meer keto diëtisten die een koolhydraatarme eetwijze adviseren.

Wil je meer weten over het mechanisme van cholesterol en waarom angst voor het eten van verzadigde vetten en cholesterol volgens nieuwe wetenschappelijke inzichten ongegrond is? Lees dan ons artikel De 2 Grootste Misvattingen Over Vet en Cholesterol die Jij Gelijk Moet Vergeten!

Keto Dieet Gevaarlijk? Misvatting 3: Gebrek aan kennis over ketose

Een van de meestvoorkomende misvattingen die bestaat rondom het ketogeen dieet is de foutieve aanname dat je ketoacidose te riskeert als je gedurende lange tijd het ketogeen dieet volgt en in ketose bent.

Mensen halen hierbij echter ketose en ketoacidose door de war, terwijl het hele andere lichamelijke en metabole toestanden zijn.

Ketoacidose is ernstige diabetische complicatie die zich voornamelijk kan voordoen bij mensen met diabetes type 1. Dit komt omdat zij geen insuline aanmaken en als gevolg hiervan weten de lever en lichaamscellen niet wanneer het lichaam genoeg energie ter beschikking heeft.

Hierdoor geven de lever en lichaamscellen ketonen, glucose en vetzuren af aan het bloed, zelfs wanneer dit niet nodig is. Het bloed raakt dus verzadigd met ketonen en glucose, hetgeen kan leiden tot een verzuring van het bloed.

Ketose verwijst simpelweg naar een gezond niveau van ketonen in het bloed zonder dat er sprake is van overmatige verzuring van het bloed. Het is dus geen schadelijk proces.

Ketoacidose is dodelijk. In Amerika is het verantwoordelijk voor meer dan 100.000 ziekenhuisopnamen per jaar, met een sterftecijfer van 5 procent.

Er gaan in de Verenigde Staten jaarlijks 5.000 mensen dood door ketoacidose.

Naast de verwarring met ketoacidose bestaat er ook het idee dat ketose een soort ‘permanente uithongeringsstaat’ is waarin je lichaam verkeert. Dit is een misvatting. Je kunt zelfs in ketose verkeren terwijl je meer calorieën eet dan je verbruikt! Niet bepaald uithongeren dus. Je kunt tijdens een keto dieet aankomen.

Daarnaast denken mensen ook dat je zonder koolhydraten niet kunt functioneren omdat de hersenen glucose nodig hebben als brandstof. Dit is gedeeltelijk ook de waarheid. Maar slechts gedeeltelijk.

Je hersenen hebben inderdaad glucose nodig om te kunnen functioneren. Ketonen, de energiedeeltjes die je aanmaakt als je in ketose bent, kunnen je hersenen voor ongeveer 70% voorzien van zeer efficiënte brandstof met allerlei therapeutische voordelen.

De overige 30% is glucose. Maar hier hoef je geen koolhydraten voor te eten.

Je lichaam heeft namelijk een trucje om glucose aan te maken uit eiwitten en vetten, door middel van gluconeogenese (17).

Als je dus geen koolhydraten eet dan kan je lichaam alsnog glucose aanmaken. Daarnaast is het overigens zo dat het ketogeen dieet niet volledig koolhydraatvrij is, maar koolhydraatarm. Je krijgt over het algemeen dus wel een beperkte hoeveelheid koolhydraten binnen uit voeding.

Keto Dieet Gevaarlijk? Misvatting 4: Overschatting van het belang van fruit en granen

Wie aan fruit denkt, denkt aan kleurrijke vitaminebommen die je een breed scala aan micronutriënten brengen. Dit imago van fruit als powerhouse vol antioxidanten en vitaminen is in principe niet onterecht.

Bij elke fruitsoort kun je bepaalde gezondheidsvoordelen noemen vanwege de samenstelling van de micronutriënten.

Zo staat de banaan bijvoorbeeld bekend als een rijke bron van kalium, een mineraal dat goed is voor de bloeddruk, aanmaak van lichaamseiwitten, en voor de interne vochthuishouding.

Of wat te denken van sinaasappels, die ook bekend staan als vitamine C-bommen en tevens rijk aan kalium zijn.

Alhoewel de profielen van micronutriënten zoals vitaminen en antioxidanten in verschillende soorten fruit interessant kunnen zijn voor je gezondheid, is er een ander aspect van fruit dat vrijwel alle fruitproducten diskwalificeert voor het ketogeen dieet, namelijk: fruitsuikers.

Fruitsuikers, ook bekend als fructose, zijn de suikers die van nature voorkomen in fruit. En, zoals je intussen misschien wel weet, zijn suikers niet bepaald keto-proof. Suikers voorkomen namelijk dat je in ketose raakt en blijft.

Veel mensen denken dat het vermijden van fruit en granen zal leiden tot een tekort aan vitaminen en antioxidanten. Maar dit is een misvatting.

Binnen het ketogeen dieet is het belangrijk om het grootste deel van je vitaminen en mineralen te krijgen uit verantwoorde keto-voedingsmiddelen. Groene bladgroenten zijn ook enorm rijk aan zulke voedingsstoffen, en bevatten weinig koolhydraten.

Je kunt vervolgens je voeding aanvullen met laag-glycemisch fruit zoals bessen en de nummer 1 keto-fruitsoort: avocado.

Door slimme keuzes te maken en de juiste groenten te eten zul je geen vitaminen tekort komen en ook krijg je genoeg vezels binnen.

Zijn er dan helemaal geen situaties waarin een keto dieet gevaarlijk is?

Het antwoord op bovenstaande vraag:

Jawel, er zijn wel degelijk situaties waarin het schrappen van koolhydraten uit je menu mogelijk ongewenste effecten oplevert.

Op deze website worden voornamelijk de voordelen besproken van het ketogeen dieet. Maar het ketogeen dieet is natuurlijk een vrij rigoureuze ‘switch’ van een standaard eetwijze waarbij je lichaam glucose als brandstof gebruikt naar een eetwijze waarbij je lichaam op vet gaat draaien.

Wanneer je het ketogeen dieet gaat volgen dan stuur je je lichaam richting een stofwisselingshuishouding waarbij ketonen worden gebruikt als energiemoleculen in plaats van glucose.

Deze verandering in je stofwisseling betekent dus dat hormonen als insuline en glucagon worden beïnvloed. Je zult immers een stabielere bloedsuikerspiegel krijgen waardoor insuline minder wordt afgegeven aan het bloed.

Zulke veranderingen met betrekking tot hormonen en bloedsuikerspiegels leveren over het algemeen gezondheidsvoordelen op. Er zijn echter ook uitzonderingen bekend waarbij deze veranderingen in het lichaam een ongewenst effect kunnen opleveren.

We gaan de volgende uitzonderingen bespreken:

• Kinderen
• Tijdens zwangerschap
• Tijdens borstvoeding
• Nierfunctieproblemen
• Diabetes
• Wanneer directe sportieve prestaties zijn vereist
• Ongebalanceerd dieet

Kinderen

Het keto dieet vergaarde in de jaren ’20 van de vorige eeuw bekend als een dieet dat werd ingezet om de symptomen van epilepsie bij kinderen tegen te gaan. Tegenwoordig wordt het ketogeen dieet nog steeds voor deze doeleinden ingezet.

Dat het dieet voor deze doeleinden wordt toegepast bij kinderen wil niet zeggen dat dit zonder ongewenste bijwerkingen kan zijn. Kinderen bevinden zich namelijk in die fase van hun leven waarin zij vol in de groei zijn.

Een van de effecten van het ketogeen dieet is namelijk dat het de aanmaak van insulinegelijke groeifactor 1 (IGF-1) afremt (18). Dit hormoon speelt een belangrijke rol bij de groei van kinderen en tieners. IGF-1 stimuleert namelijk de aanmaak van weefsels en de groei van botten.

Voor volwassenen is de verminderde aanmaak van IGF-1 juist een mooie bijkomstigheid, omdat een lager niveau groeihormonen en IGF-1 de veroudering van lichaamscellen afremt (19).

Mensen die dus op zoek zijn naar een langer leven en zich bezighouden met ‘anti-aging strategieën’ hebben profijt van een lagere IGF-1 aanmaak. Voor kinderen is het juist belangrijk om groeihormonen te hebben.

Tijdens een zwangerschap

Een van de meest besproken kwesties met betrekking tot het ketogeen dieet is het volgen van het dieet tijdens de zwangerschap. De vraag hierbij luidt:
Is het verantwoord om het ketogeen dieet te volgen tijdens de zwangerschap?
Er zijn verschillende sentimenten rondom deze vraag. Laten we eerst het negatieve sentiment bespreken, dat het ketogeen dieet tijdens zwangerschap afkeurt.

Negatief sentiment rondom ketogeen dieet en zwangerschap

Gevoelsmatig ben je geneigd om de vraag over de geschiktheid van het ketogeen dieet tijdens een zwangerschap met NEE te beantwoorden.
Bij een zwangerschap heb je namelijk voeding voor twee nodig en je zult als vrouw alle beschikbare voedingsstoffen die je nodig hebt uit een zo breed spectrum van voedingsmiddelen willen halen.

Een zwangerschap is geen geschikt moment om te experimenteren, en als je überhaupt nog nooit het ketogeen dieet gevolgd hebt dan is het afgeraden om hiermee te beginnen ten tijde van een zwangerschap.

Vanuit de wetenschap is er echter geen sluitend bewijs dat het ketogeen dieet niet geschikt zou zijn om tijdens een zwangerschap te volgen. Er is geen bewijs tégen het ketogeen bewijs, maar ook geen sluitend bewijs vóór het ketogeen dieet tijdens een zwangerschap. 

Dit komt omdat er nu eenmaal weinig wetenschappelijke experimenten en onderzoeken worden uitgevoerd met zwangere vrouwen vanwege aansprakelijkheid, ethische bezwaren en fysiologische complexiteit van zwangerschappen. Met andere woorden: er kleven simpelweg teveel risico’s uitvoeren van bepaalde wetenschappelijke onderzoeken met zwangere vrouwen (20) (21).

Het aantal onderzoeken dat is uitgevoerd om de invloed van een ketogene eetwijze op zwangerschap is dus schaars, en de onderzoeken die zijn uitgevoerd betreffen onderzoeken die gedaan zijn met muizen.

Uit een van deze onderzoeken bij muizen bleek dat een ketogeen dieet bij zwangere muizen leidde tot een kleinere hersenontwikkeling, orgaanfalen, en neurologische afwijkingen toen de pasgeboren muisjes volgroeid waren.

Bovenstaande resultaten uit het onderzoek doen natuurlijk alarmbellen rinkelen, maar er moeten hier wel een aantal kanttekeningen bij worden geplaatst.

Dit waren muizen, natuurlijk. En we gaan er gemakshalve vanuit dat jij, geachte lezer, ook geen muis bent.
Ze aten speciaal ketogeen voer gemaakt van olie en poeders, en niet de op gezonde voedingsmiddelen gebaseerde diëten die ik voor mensen aanbeveel. Ze aten zo goed als geen koolhydraten (slechts 0,7% van de calorieën), wat ik nooit aan iemand aan zou raden, laat staan aan een zwangere vrouw.

De inname van vetzuren uit het keto-voer was onevenwichtig, met veel meer meervoudig onverzadigde vetzuren dan verzadigde vetten.

Dit was een extreem dieet om ketose te maximaliseren. Dat moest het zijn, omdat het voor niet-menselijke wezens moeilijker is om in ketose te raken, wat er wellicht op duidt dat ketose voor andere dieren minder veilig is dan voor mensen.

Positief sentiment rondom ketogeen dieet en zwangerschap

Naast het negatieve sentiment rondom het ketogeen dieet dat voor een deel is gebaseerd op dierproeven, bestaan er ook verschillende wetenschappelijke invalshoeken die juist positief licht werpen op het volgen van een ketogeen dieet tijdens zwangerschap.

Er zijn verschillende artsen, gespecialiseerd in zwangerschappen en vruchtbaarheid, die claimen dat het ketogeen dieet veilig is tijdens de zwangerschap. Het ketogeen dieet wordt door deze specialisten zelfs aangeraden als manier om vruchtbaarheid en kans op zwangerschappen te verbeteren.

Daarnaast wordt er gewezen op het feit dat een foetus van nature vaak in een ketogene toestand verkeert, en dat dit essentieel is voor de aanmaak van vetstructuren zoals de hersenen en zenuwcellen. Een ongeboren baby verkeert dus uit zichzelf al regelmatig in ketose.

Tijdens het geven van borstvoeding

Het volgen van een ketogeen dieet hoeft niet per definitie slecht te zijn tijdens het geven van borstvoeding. Maar belangrijk om te onderstrepen is dat je NIET een heel strikte koolhydraatarme variant moet navolgen van het ketogeen dieet. 

Wanneer je tijdens het geven van borstvoeding zeer weinig koolhydraten nuttigt dan kan dit complicaties opleveren. Het is daarom ook belangrijk om voldoende koolhydraten te nuttigen, een milde variant van het ketogeen dieet dus, met meer koolhydraten.

Normaal kun je het gebrek aan koolhydraten bij een strikt ketogeen dieet opvangen, maar wanneer je borstvoeding geeft dan verlies je per dag ongeveer 30 gram suiker via de moedermelk die je aan je kind geeft.

In een zeer extreem geval kan het vervolgens voorkomen dat je lichaam door een acuut tekort aan suikers in een staat van ketoacidose raakt. 

Bij nierfunctieproblemen

Wanneer je in ketose bent dan stijgt de zuurtegraad van je urine. Dit kan vervolgens leiden tot de vorming van nierstenen uit calciumoxalaat.

Gelukkig heeft calciumcitraat een alkalisch effect op de urine en voorkomt het de vorming van nierstenen tijdens ketogene diëten. Als nierstenen voorkomen in jouw ziektegeschiedenis of die van je familie, zorg dan voor wat calciumcitraat in je ketogene dieet.

Citroensap is een geweldige bron. Van een paar eetlepels citroensap, wat bruisend mineraalwater en een snufje zeezout maak je een verfrissend drankje. En weet je wat? Zelfs zonder ziektegeschiedenis is het goed om je calciuminname op te krikken (groene bladgroenten, avocado). Er is geen goede reden om dat níet te doen en het zou op de loer liggende nierstenen tegen kunnen houden.

Zorg ook dat je water drinkt. Te weinig water drinken is een andere risicofactor als het gaat om de vorming van nierstenen.

Wanneer je diabetes hebt

Voor mensen met diabetes type 2 heeft een keto dieet zich bewezen als een uiterst effectief midden om insulinegevoeligheid te verbeteren.

We hebben er zelfs een heel artikel aan gewijd:

Geef Jouw Insulinegevoeligheid een Boost met het Ketogeen Dieet.

In dit artikel lees je hoe je diabetes type 2 kunt bestrijden door middel van het ketogeen dieet.

Belangrijk om op te merken is dat bij diabetici het aangeraden is om onder medisch toezicht het ketogeen dieet te volgen. Dit om te voorkomen dat de bloedsuikerspiegels te laag worden.

Daarnaast kan het zo zijn dat je medicatie aangepast dient te worden omdat onder invloed van het ketogeen dieet je insulinegevoeligheid dermate verbetert, dat de oude dosering insuline te hoog zal blijken te zijn.

In zulke kwesties is het belangrijk om een expert over je schouder mee te laten kijken om het in goede banen te leiden.

Bij diabetici met type 1 diabetes is dit helemaal het geval omdat zij helemaal geen insuline aanmaken. Ketoacidose is bij zulke personen een risico.

Bij galblaasfunctieproblemen

De galblaas is een klein, peervormig orgaan dat zich aan de rechterkant van de buik, onder de lever bevindt. De belangrijkste functie van de galblaas is het opslaan van gal. Gal wordt in de lever gevormd uit cholesterol en komt tijdens het eten vrij in het lichaam.

De galblaas heeft een belangrijke functie in de vetvertering. Indien vet niet goed wordt verteerd, kan er veel vet in de ontlasting worden uitgescheiden (22)

Je begrijpt natuurlijk dat bij een vetrijk dieet zoals het ketogeen dieet het belangrijk is dat je lichaam de vetten op een goede manier kan verwerken.

Als je galblaas niet goed functioneert dan kun dus problemen krijgen met het verteren van de grote hoeveelheden vet die je consumeert.

Als je galblaas niet goed functioneert kun je nog steeds het keto dieet volgen, maar je zult wel extra voorzichtig moeten zijn met het type vet dat je consumeert.

Door je vetten voornamelijk uit middellange en korte vetzuurketens te halen (zoals MCT-olie en kokosolie) kun je je galblaas ontlasten, aangezien deze typen vetzuren makkelijk te verteren zijn.

Wanneer je intensieve sportieve prestaties moet leveren

Voor je atletische performance heeft het grote voordelen om keto-geadapteerd te zijn. Maar die aanpassing is er niet zomaar. Je legt een basis van op dicht elkaar gepakte, vetverbrandende mitochondria , en het kost tijd om het allemaal te laten werken.

Gedurende de eerste 4-6 weken bevind je je in een soort niemandsland. Je bent nog niet volledig aangepast aan het verbranden van vrije vetzuren in de spieren.

Je bent al behoorlijk goed in het verbranden van ketonen, maar je hebt nog niet dat dichte netwerk van vetverbrandende mitochondria dat daadwerkelijk op aanvraag en op korte termijn grote hoeveelheden energie kan produceren.

Je hebt simpelweg nog niet de capaciteit om snel energie te genereren. Glucose is nog steeds de meest betrouwbare bron voor de krachtige brandstof die nodig is voor intensieve inspanningen, en daar komt nu juist erg weinig van binnen.

Dus als je in een periode zit van je sportieve levensstijl (misschien ben je wel professioneel sporter), en acuut prestatievermogen is vereist, dan is het verstandig om de overstap naar een ketogeen dieet op een ander moment te maken.

Bij een ongebalanceerde en niet-voedzame samenstelling van je dieet

Het ketogeen dieet is een manier van eten waarmee je je metabolisme als het ware een ‘reset’ geeft. Je kun je insulinegevoeligheid een boost geven door een periode in ketose te verkeren.

Echter, wat belangrijk is om jezelf te realiseren is dat het verkeren in ketose een middel is, niet per se een heilig doel. Je kunt namelijk ook in ketose verkeren terwijl je een bijzonder ongebalanceerd ketogeen dieet hanteert.

Je kunt jezelf in ketose brengen en houden door de hele dag drankjes te brouwen met MCT-poeder en kokosolie. Misschien nog wat extra exogene ketonendrankjes naar binnen gieten om je ketonenwaarden in het bloed wat op te krikken. Maar dit is niet waar een gezond ketogeen dieet voor staat.

Je wilt een zo breed mogelijk spectrum aan voedingsstoffen uit vlees, vis, groenten, zuivel en gezonde vetten binnen zien te krijgen tijdens het ketogeen dieet, eventueel aangevuld met gerichte supplementen. Met zuivel wordt overigens volvette yoghurt en boter bedoeld. Helaas voor de melk-freaks onder ons, tijdens het keto dieet is melk geen optie vanwege de insulinerepsons die het opwekt!

Zodra je tijdens een dieet gaat teveel gaat leunen op verfijnde, geïsoleerde vetten zoals MCT-olie dan krijg je niet genoeg waardevolle micronutriënten binnen die cruciaal zijn voor een goede gezondheid.

Zorg er dus voor dat gezonde voedingsmiddelen de basis zijn van je ketogeen dieet! Je kunt tijdens een keto dieet alcohol drinken bijvoorbeeld, het haalt je niet per definitie uit ketose, maar puur omdat iets je niet uit ketose haalt wil het niet zeggen dat het gezond is. 

Wil je weten welke voedingsmiddelen allemaal bij kunnen dragen een voedzaam uitgebalanceerd ketogeen dieet? Raadpleeg onze Keto Lijst met voeding.

Wil je meer weten over het aanvullen van je ketogeen dieet met supplementen, raadpleeg dan ons artikel Het Ketogeen Dieet en Supplementen.

Heb jij ervaringen met mensen die zich afzetten het keto dieet omdat zij denken dat het gevaarlijk is? Ben je vooroordelen tegengekomen die we nog niet hebben besproken in dit artikel? We horen het graag van je in een reactie onder dit artikel!