Het Ketogeen Dieet kent een lange wetenschappelijke traditie waarin het in eerste instantie werd uitgedragen als manier om bepaalde neurologische aandoeningen zoals epilepsie door middel van een specifiek voedingspatroon te behandelen.
De moderne toepassing van het dieet als gerichte behandeling voor epilepsie stamt uit de jaren ’20 van de vorige eeuw. Maar de basis voor het moderne ketogeen dieet is al meer dan 2.500 jaar geleden gelegd!
De Hippocratische Collectie, een verzameling van ongeveer 60 klassieke geschriften over medische wetenschap uit de Oudheid, bevat verwijzingen naar de behandeling van epilepsie op basis van vasten (1).
In de jaren 20 van de vorige eeuw werd het ketogeen dieet ‘herontdekt’ door Amerikaanse artsen als manier om epilepsie te bestrijden. En zij ontdekten dat door middel van koolhydraatarme en vetrijke eetpatronen de productie van ketonen konden worden gestimuleerd.
Bovenstaande ontstaansgeschiedenis van het ketogeen dieet is met name gebaseerd op het toepassen van het dieet voor therapeutische doeleinden.
Pas later, rond de jaren ’90, is het ketogeen dieet aan opmars begonnen als afvalmethode. Dit is mede toe te schrijven aan de populariteit van het Atkins dieet, dat koolhydraatarme voedingswijzen op de kaart zette als weg naar een betere gezondheid. Het Atkins dieet werd in eerste instantie gebruikt door hartpatiënten.
De Amerikaanse cardioloog Robert Atkins lanceerde in 1972 zijn koolhydraatarme Atkins dieet. De populariteit van het koolhydraatarme Atkinsdieet leidde tot een hernieuwde interesse in het ketogeen dieet.
Een ketogeen dieet heeft vele voordelen voor je gezondheid. Meer dan 20 wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat dit type dieet kan helpen om gewicht te verliezen of je algehele gezondheid te verbeteren (2).
Niet alleen helpt het ketogeen dieet om gewicht te verliezen doordat je lichaam vetten als belangrijkste brandstof gebruikt. Ook verlaagt het je insulineniveau in je bloed. Insuline is het hormoon dat zorgt voor vetopslag.
Het ketogeen dieet verandert je lichaam in een vetverbrandende machine. Op deze manier helpt het je beter afvallen dan vetarme en koolhydraatrijke diëten (3) (4) (5) (6).
Hoe je kunt afvallen door minder koolhydraten en meer vetten te eten
Een dieet met weinig of geen koolhydraten is enorm effectief om het lichaamsvet te verminderen. Mensen die het dieet volgen hebben over het algemeen minder honger en verlangen minder naar zoetigheden.
Dit komt onder anderen omdat het ketogeen dieet je bloedsuikerspiegel op een natuurlijke manier verlaagt en constant houdt. Op deze manier krijg je minder last van schommelingen in de suikerspiegel die normaliter trek in zoetigheid opwekken.
Doordat vet het meest effectieve molecuul is om als brandstof te gebruiken, wordt je lichaam voorzien van een betere en constante energiebron (7). Daarnaast geven vetten langduriger een verzadigd gevoel, waardoor je dus energieker en minder honger bent gedurende de dag.
Daarnaast onderdrukt ketose het hongergevoel doordat aanmaak van het ‘hongerhormoon’ ghreline wordt gereguleerd. Je zult dus minder snel honger krijgen als je in ketose bent (8).
Het ketogeen dieet is gebaseerd op ketose. Dit is een natuurlijke staat waarin het lichaam vetten gebruikt als brandstof in plaats van koolhydraten.
Het menselijk lichaam is gewend om koolhydraten af te breken tot glucose dat gebruikt kan worden als energie. De energie wordt opgeslagen in de lever en spieren als glycogeen. De glucose dat niet gebruikt wordt als energie wordt opgeslagen als vet.
Bij het ketogeen dieet worden weinig tot geen koolhydraten gegeten waardoor de glycogeenvoorraden niet aangevuld worden. De glycogeenvoorraden raken vervolgens leeg.
Het lichaam moet vervolgens op zoek naar een andere energiebron.
Het lichaam kiest vervolgens voor vetten als energiebron. De energie is nodig voor de basisfuncties van het lichaam maar ook voor alle andere activiteiten. De vetten zijn bij het ketogeen dieet meer uit de buikstreek afkomstig, waardoor het buikvet sneller afneemt.
Veelzeggend is de onderstaande grafiek, afkomstig uit onderzoek van de Amerikaanse professor Jeff Volek, een van de academische grondleggers van het hedendaagse ketogeen dieet (9).
De rode balk staat voor het zeer koolhydraatarm dieet bij mannen en de blauwe balk staat voor een vetarm dieet. Met name bij mannen toont het ketogeen dieet zich superieur aan een vetarm dieet als het gaat om het verliezen van lichaamsgewicht, vet en buikvet.
Ook bij vrouwen toont het ketogeen dieet zich superieur op deze vlakken.
Bovenstaande resultaten zijn een gevolg van een proces genaamd vetadaptatie, waarbij je lichaam steeds efficiënter wordt in omzetten van vet in brandstof. Veel mensen gebruiken ook wel de Engelse term ‘fat adapted’.
Wanneer je begint aan het ketogeen dieet dan is je lichaam nog ingesteld op het gebruik van glucose als brandstof. Dit betekent dat middels een proces genaamd glycolyse de beschikbare suikers uit voeding en glycogeen worden omgezet brandstof.
Het doorbreken van glycolyse kun je doen door middel van het ketogeen dieet, waarbij je je lichaam ontziet van koolhydraten. Door voedingsmiddelen die veel koolhydraten en suikers bevatten te schrappen uit je dieet en ze te vervangen door vetten gaat je lichaam zich richten op het benutten van deze vetten als brandstof.
Wanneer je het ketogeen dieet rigoureus invoert, en van de ene op de andere dag stopt met het eten van de koolhydraten die je gewend was te eten kun je bepaalde afkickverschijnselen krijgen.
Deze symptomen staan bekend als de Keto Griep.
Door langzaam de consumptie van koolhydraten af te bouwen kun je je lichaam rustig laten wennen aan een steeds minder wordende beschikbaarheid van koolhydraten als brandstof.
Tegelijkertijd voeg je meer vetten en eiwitten toe aan je dieet tot je volledig vetgeadapteerd bent en je energiehuishouding op een effectieve en efficiënte manier opgeslagen vetweefsel én vet uit voedsel kan benutten als brandstof.
Hoe je het bekende Jojo-Effect kunt tegengaan met keto
Het jojo-effect is een fenomeen dat veel mensen die tegen overgewicht gevochten hebben bekend voorkomt. Het is het cyclische proces van afwisselend gewicht verliezen en weer aankomen en afvallen.
Je begint bijvoorbeeld met een dieet, verliest binnen een maand 10 kilo lichaamsgewicht, waarna je weer overgaat op je normale eetpatroon.
Terwijl je na een maand afzien uiterst blij bent met je nieuwe uiterlijk is dit jammer genoeg maar van korte duur. Beetje bij beetje komt het gewicht weer terug en uiteindelijk ben je na een half jaar zelfs een kilo zwaarder dan toen je het dieet begon.
Dit is het jojo-effect waar veel mensen mee te maken krijgen. Je gewicht blijft, net als een jojo, op en neer gaan.
Het jojo-effect vindt vaak plaats wanneer mensen na het beëindigen van een dieet terugkeren naar de oude eetgewoonten en de dagelijkse calorieën snel weer verhogen. Het is een veelgemaakte fout omdat ze denken dat ze weer meer kunnen eten als een bepaald gewicht bereikt is.
Dit is echter een misvatting. Wanneer het aantal calorieën na een dieet weer drastisch verhoogd wordt is het jojo-effect bijna onvermijdelijk. Hormonen die invloed uitoefenen op de eetlust na een periode van calorietekort moeten dus worden gereguleerd.
Ketogeen Dieet reguleert hormonen
Eerder in dit artikel is besproken dat je middels ketose het hongerhormoon ghreline kunt reguleren.
Het ketogeen dieet helpt daarnaast ook om op streefgewicht te blijven door andere hormonen in balans te brengen. Nadat je hebt gegeten, komt het hormoon cholecystokinine (CCK) vrij. Dit hormoon is verantwoordelijk voor het verteren van vet en eiwitten. Ook zorgt het ervoor dat je maag slechts langzaam leeg raakt.
Zo vermindert dit hormoon je hongergevoel, waardoor je niet te veel eet. Cholecystokinine is dus heel belangrijk voor een gezond gewicht.
Als je afvalt, komt er minder cholecystokinine vrij in je lichaam. Dit is de reden dat veel mensen meer gaan eten en weer aankomen na gewichtsverlies. Uit onderzoek blijkt dat het keto dieet dit proces kan tegengaan (10).
Het onderzoek toont namelijk aan dat je CCK-niveaus weer op peil zijn nadat je slechts één week in ketose bent. Een keto dieet kan dus helpen om eetbuien na het afvallen te voorkomen en je streefgewicht te behouden.
Het Ketogeen Dieet is geen crashdieet
Het ketogeen dieet is geen crashdieet. Dit betekent dat je jezelf niet in een extreem calorietekort jaagt. Crashdieten zijn gaan vaak zo ver onder de caloriebehoefte zitten dat er een duidelijke stressreactie van het lichaam komt.
Dit leidt vervolgens tot een toename van het stresshormoon cortisol in het lichaam (11).
Onderzoek heeft aangetoond dat cortisol kan zorgen voor een toename in buikvet (12). Het toepassen van een rigoureus crashdieet kan dus averechts werken. Vanwege een hoog cortisolniveau is het mogelijk dat je na een crashdieet meer buikvet zult aanmaken. En dat is wel het laatste waar je naar op zoek bent!
Tot Slot
In dit artikel heb je kunnen lezen wat de kracht is van het ketogeen dieet als manier om af te vallen en vet te verliezen.
In tegenstelling tot andere diëten stelt het ketogeen dieet je in staat om zonder hongergevoelens (ver) onder je caloriebehoefte te gaan zitten. Dit komt omdat je lichaam gaandeweg steeds beter raakt in het omzetten van jet vetreserves in energie.
Op het begin kan het even lastig zijn om de overstap te maken naar de kenmerkende vetverbrandingsmodus van het ketogeen dieet. Dit kan leiden tot symptomen die bekend staan als de Keto Griep.
In ons artikel over de Keto Griep lees over wat het is en welke maatregelen je kunt treffen om de tijdelijke symptomen tegen te gaan.
Uiteindelijk is de insteek van een ketogene eetwijze dat je vetgedapteerd raakt, zodat je lichaam heel efficiënt lichaamsvet en vet uit je voeding kan omzetten in energie.
Wil je weten welke voeding centraal staat tijdens het ketogeen dieet? We hebben een Ultieme Ketogene Voedingslijst samengesteld voor je!
Ik vind het maar moeilijk hoor, zo zonder koolhydraten. Heb geen honger maar toch voel ik me slapjes
Dat is één van de bijwerkingen als je stopt met het eten van koolhydraten. Het slappe gevoel verdwijnt meestal snel als je lichaam eenmaal gewend raakt aan ketose.
Misschien wat vitaminen bijnemen in het begin.
Als ook gewoon wegen, soms is het simpel, nog meer eten. 🙂
Keto-flu 🙂
Na 1 – 2 weken is het over (mits je je er strikt aan houd, anders blijf je kwakkelen) en daarna voel je je beter dan je je ooit met koolhydraten hebt gevoeld… Vind ik tenminste…
Ik ben nu een week bezig , en al een paar dagen in ketose ,maar nog niet afgevallen ? Kan dit wat langer duren . Of ik eet nog teveel misschien .
Bij mij hetzelfde. Val ook njet af. Ben ook benieuwd waar dat aan ligt. Ik ben zelfs aan gekomen en heb steeds honger
Ik ben nu een week bezig. Geen enkele possitieve reactie. Wat jammer dat er geen reactie komt. Wat hulp kan ik wel gebruiken. Maandag is voor mij de dag dat ik zeg ok dit is t , of ik zeg hier stop ik mee, weer een wassen neus.
Ik heb lipoedeem en dacht dir is misschien wel wat
Hoi Riekje, even doorzetten en hou in een app bij wat je eet. Dat is in het begin misschien even lastig, maar dat went en je zal over een tijdje de app niet nodig meer hebben.
Gr Soera
Gewoon doorzetten, niet iedere dag op de weegschaal! Kijk naar centimeters en niet altijd naar de kilo’s. Geef nou niet meteen na een week op!
Ik vind het echt geweldig dat je binnen een week resultaat wilt zien.. Je weet niet of dit wat is of niet.
En ik begrijp ook niet dat mensen een ‘dieet’ willen volgen om af te vallen. Dus ik probeer wat, na jaren verkeerd eten, ik merk niets binnen een week, dus het ‘werkt niet’.
Mensen moeten een totale leefstijlverandering aangaan.. niet tijdelijk een andere manier van eten gaan volgen. Daarna, wanneer je weer ‘normaal’ gaat eten, vliegt alles er meteen weer aan. Plus wat extra.. omdat je jezelf nu toch echt wel even mag verwennen..
Behalve aanleg/aandoening is ook een totaal verkeerde leefstijl mede oorzaak van ernstig lipoedeem. Een dieet wat snel resultaat levert is uit den boze voor een persoon met lipoedeem.
Pas langzaam je voeding en leefstijl aan (veel gaan bewegen. Begin met lopen – buiten) en trek er een jaartje ofzo voor uit.
Onvoorstelbaar.
LOVE YOUR ANSWER, heerlak
Dag Riekje,
een beetje laat maar ik lees dit nu.
heb ook lipoedeem en heb er wel baat bij.
minder vocht in mijn benen dus iets minder pijn.
maar merk wel dat je alles moet geven 0-50 koolydraten zit ik op.
En probeer zo min mogelijk te nemen.
Ik heb nogal een voedsel allergie, hoe kan ik toch genoeg eiwitten binnen krijgen.
Ik mag geen Tarwe, tomaat, zuivel, kippenei, kiwi en hazelnoten.
En zoals met alles dieet aka nieuwe levernsstijlen, je moet je er dus voortaan aanhouden, neit afwijken anders komt de jojo er toch.
ben op 11 weken 11kg kwijt: ‘sochtends stevig ontbijt (gewokte groentjes, stukje vlees, spiegeleitje, en eetlepel mayo), smiddags slaatje met vis of vlees en eetlepel mayo, savonds warme groenten met vis of vlees en eetlepel mayo
tussendoor bij “hongertje (zelden) enkele walnoten.
2 liter drinken per dag
zalig gevoel, geen “lunchdipjes meer ” en 3x per week naar fitness
enkel in weekend eens een lekker glaasje wijn bij het eten
Dit is nu mijn nieuwe eetgewoonte: voelt super aan
VET MAN!! Thnx voor het delen Danny!
Hoeveel keer per dag mag je eigenlijk eten??
Zo veel als je wilt Mila (zolang je aan je macro’s zit). Je zult zien dat je niet vaak zult eten omdat de voedingstoffen je een verzadigd gevoel geven.
Help!
Ik ben nu 5 dagen bezig en het gaat eigenlijk wel goed. Volgens de urine meter ben ik in ketose, al was ik nog niks afgevallen, maar dat kost even tijd.
Maar, ik track mijn eten via de app Carb Manager en volg de menu’s uit jullie programma (63 recepten) en dat komt totaal niet overeen. Na 2 maaltijden zit ik al op mijn max. Ik kom prima aan m’n vet en carbs maar blijf nogal achter met eiwit (de helft van wat het zou moeten zijn). Qua calorieen gaat het goed.
Ik vind de manier van tracken prettig via deze app, maar als het zo verschilt, dan is dat niet echt handig. Hebben jullie tips? Als ik al mn max van carbs en vetten zit, en vaak ook calorieen, hoe kan ik dan nog eiwitten toevoegen? Ik vind dat erg ingewikkeld (ben blij met jullie menu’s!).
Graag advies!
groetjes.
Hi Danielle, hmm wij hebben niet echt ervaring met Carb Manager. We gebruiken MyFitnessPal als track-app. Dus ik kan niet zo 123 zeggen waar nou het verschil door komt. Misschien kan je ons even mailen met wat voorbeelden zodat we concreter kunnen kijken waar het “mis” gaat 🙂
wat kan ik doen neem nu 3 maal daags ketona nacht het voordeel is ik moet geen zware pijnstillers nemen zoals celebres 100mg voor 7 verschillende ziekte en 17 zware operatie ik heb te veel kalk zet zjch vast in alle aders weeg 10 kg te veel buikvet ik eet verkeerd heb niet veel geld het nadeevan vitaminen kan ik niet meer slapen 2a3 uur per nacht de rest lezen en tv wat kan ik doen kan je me helpe, met dank echt merci
Hee Juliette, bedankt voor het reageren!! We gaan je zo goed mogelijk proberen te helpen. Als eerst is je reactie een beetje onduidelijk. Kan je ons laten weten waar je exact vastloopt?
Omdat mijn vrouw een Keto dieet moest volgens vanwege haar suikerziekte heb ik besloten met haar mee te doen als steun voor haar, in de hoop zelf ook wat kilo’s te verliezen en wellicht mijn bloeddruk weer een beetje onder controle te krijgen. Ik ben inmiddels 2 weken bezig en bijna 5 kilo afgevallen. Daarnaast is de bloeddruk de laatste dagen weer op niveau waar het zou moeten zijn. Waar ik daarvoor incl medicatie gemiddeld een bloeddruk van 160/90 had schommelt deze de laatste dagen nu rond de 120/70.
De eerste paar dagen verloor ik 0,4 kg per dag, dat is nu wisselend. Er is wel eens een dag bij dat ik iets aankom, maar de lijn naar beneden gaat wel gewoon door. Ik merk wel dat alle kleding een stuk ruimer gaat zitten. Om mijn “streefgewicht” te bereiken mag er nog zo’n 10 kg af, maar het feit dat ik straks een kledingmaat kleiner heb en mijn bloeddruk weer normaal is is een grote stimulans om zo door te gaan.
Het enige waar ik niet aan kan wennen is de “vieze” smaak in mijn mond. Een metaalachtige smaak die ik zo veel als mogelijk met suikervrije mintjes probeer weg te krijgen. Ik probeer veel water te drinken, maar dat helpt nog niet echt moet ik toegeven .
Hee Raymond! Super om te horen dat je het goed gaat ermee! Wel vervelend dat je die smaak hebt. Dat kan inderdaad een vervelende bijwerking zijn.. hopelijk vind je daar een oplossing voor.