We kennen allemaal de term ‘welvaartsziekten’ waaronder de typische aandoeningen zoals kanker, overgewicht, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten worden geschaard.
Een minder bekende aandoening die ook absoluut als een welvaartsziekte kan worden bestempeld is een vervette lever. In dit artikel gaan we bespreken je leververvetting (ook wel steatose genoemd) tegen kunt gaan door – je gelooft het nooit – méér vetten te gaan eten.
Als je de definitie van welvaartziekten opzoekt, dan blijkt dat het begrip een verzamelterm is voor verschillende ziekten, aandoeningen of kwalen die zich ontwikkelen onder bevolkingsgroepen vanwege een welvarende levensstijl.
Wat een welvarend levensstijl inhoudt? In zijn algemeenheid betekent het dat je weinig beweegt (kantoorbaan, auto onder de kont) en daarnaast ook weinig moeite hoeft te doen om aan eten te komen.
Maar ‘welvaart’ is wellicht niet meer de juiste term om deze ziekten bij elkaar te kunnen harken. Want juist bij lagere inkomensklassen (minder welvaart) komen vaker hart- en vaatziekten voor, zo bleek uit Canadees onderzoek (1).
De relatie tussen ongezonde voeding en leververvetting gaan we uitgebreid bespreken in dit artikel, maar laten we eerst eens bespreken wat een vervette lever precies inhoudt.
Leververvetting is een aandoening waarbij – de naam zegt het al – de lever vetten ophoopt in haar cellen. Je lever is op dat moment dus aan het vervetten.
Er worden grofweg twee soorten leververvetting van elkaar onderscheiden:
- Alcoholische leververvetting
- Non-alcoholische leververvetting (NAFLD)
De oorzaak van de eerste categorie van levervetting laat zich raden; overmatig alcoholgebruik.
Alcoholische Leververvetting
Het lichaam herkent alcohol als een toxische stof, een giftig goedje dus, dat het zo snel mogelijk wil verwerken.
De lever is de verwerkingsfabriek van jouw lichaam waar koolhydraten, eiwitten, vetten, vitaminen en mineralen worden afgebroken en opgeslagen. De lever verwerkt de grondstoffen uit voeding en zet ze om in bruikbare stoffen zodat jouw lichaam kan functioneren. Tot het takenpakket van jouw lever behoren:
- Productie van gal
- Uitscheiding van o.a. cholesterol, hormonen en medicijnen gebeurt via de lever. De lever zorgt dus dat deze stoffen hun weg uit het bloed en het lichaam vinden.
- Metabolisme van vetten, eiwitten en koolhydraten
- Het activeert enzymen die bijdragen aan de stofwisseling
- Opslag van glycogeen, vitaminen en mineralen
- Productie van plasma-eiwitten (zoals lipoproteinen, die belangrijk zijn voor cholesteroltransport in het bloed)
- Detoxificatie (ontgifting) van het bloed
Je lever is dus constant bezig om allerlei processen in goede banen te leiden. En alcohol heeft het vermogen om jouw lever hierbij flink dwars te zitten!
Wanneer je lever (te)veel alcohol te verwerken krijgt dan kan er een ophoping van afbraakproducten ontstaan en hiermee ook een verstoorde stofwisseling. Om deze reden ligt je vetverbranding ook lager wanneer je alcohol drinkt.
De lever geeft prioriteit aan het verwerken van alcohol en het daarom de vetverbrandende processen op een ‘laag pitje’. Over het algemeen wordt van alcohol gedacht dat het ‘lege calorieën’ zijn die makkelijk door het lichaam worden omgezet in vet.
Maar dit ligt iets genuanceerder. Slechts 3% van de alcohol die je binnenkrijgt wordt omgezet in vet. Het dikmakende effect van alcohol schuilt in het feit dat het de vetbranding dusdanig verlaagt.
In een wetenschappelijk onderzoek werd aangetoond dat het nuttigen van twee glazen wodka met suikervrije limonade, ongeveer 90 calorieën per glas, de lipide-oxidatie met meer dan 70% deed zakken (2). Oftewel, de vetverbranding neemt flink af.
Deze verstoorde vetstofwisseling zorgt ervoor dat er zich vetzuren (triglyceriden) ophopen in de lever. Het resultaat: alcoholische leververvetting.
Een langdurig alcoholische vervette lever kan uiteindelijk leiden tot levercirrose. Levercirrose betekent dat er zich littekenweefsel vormt in de lever, waardoor levercellen beschadigd raken.
Nu denk je misschien dat je geen kans hebt op een vervette lever omdat je (bijna) geen alcohol drinkt, maar de oplettende lezer heeft onthouden dat er naast de alcoholische levervetting ook de non-alcoholische levervetting bestaat.
Non-Alcoholische Leververvetting
Non-alcoholische leververvetting wordt ook wel aangeduid met NAFLD, wat weer een afkorting is van de Engelse benaming: Non-Alcoholic Fatty Liver Disease.
Eerder in dit artikel werd leververvetting al aangeduid als een welvaartsziekte. De website van de Maag-Lever-Darmstichting bevestigt dit.
De stichting geeft aan dat non-alcoholische leververvetting veel voorkomt in westerse landen en dat het vaak het gevolg is van een ongezonde leefstijl met weinig lichaamsbeweging en calorierijke voeding (3).
Verder vermeldt de Maag-Lever-Darmstichting dat non-alcoholische leververvetting een verzamelnaam is van leveraandoeningen die als beginstadium leververvetting hebben en als eindstadium leverontsteking, wat kan leiden tot levercirrose en leverkanker.
De Feiten en Cijfers over Non-Alcoholische Leververvetting
De Maag-Lever-Darmstichting vermeldt dat bij ongeveer 20% van de Nederlandse bevolking een non-alcoholische leververvetting voorkomt. Deze vervetting komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
Bij een onderzoek dat de cijfers van verschillende landen en gebieden naast elkaar legde constateerden de onderzoekers dan wereldwijd 20 tot 30% van de volwassenen bevolking in ontwikkelde landen non-alcoholische leververvetting heeft (4).
Vaak gaat deze leververvetting gepaard met overgewicht. Maar liefst 90% van de mensen in Nederland met obesitas (ernstig overgewicht) hebben te maken met non-alcoholische leververvetting.
Het is dus duidelijk dat mensen met overgewicht een risicogroep vormen om non-alcoholische leververvetting te ontwikkelen. Hoe dit precies in elkaar steekt gaan we nu bespreken.
Wat is Non-Alcoholische Leververvetting?
Zoals gezegd is non-alcoholische leververvetting een aandoening die een relatief groot gedeelte van de bevolking in ontwikkelde landen treft. Maar liefst 20 tot 30% van de volwassenen heeft ermee te maken, bewust en (vaak) ook onbewust.
Dus hoe ontwikkelt non-alcoholische leververvetting zich dan?
Belangrijk om te onderstrepen is dat in veel gevallen non-alcoholische leververvetting het gevolg is van lifestyle en voeding. Onderzoek toont aan dat non-alcoholische leververvetting vaak gepaard gaat met diabetes type 2, het type diabetes dat je kunt krijgen bij een structureel hoge suikerconsumptie.
Een Japans onderzoek uit 2005 liet zien dat er een duidelijk verband lag tussen de hoogte van nuchtere bloedsuikersuikerspiegel van volwassenen en de mogelijkheid dat zij een vervette lever hadden (5).
Een Italiaans onderzoek onder maar liefst 2.839 personen met diabetes type 2 toonde aan dat bijna 70% van deze diabetici te maken had met non-alcoholische leververvetting (6).
Daarnaast is ook vastgesteld dat mensen met non-alcoholische leververvetting te maken hebben met dyslipidemie (7).
Dyslipidemie is de medische term voor afwijkende bloedwaarden die betrekking hebben op vetdeeltjes in het bloed. Denk hierbij aan bepaalde cholesterolwaarden en ook triglyceriden.
Het moge dus duidelijk zijn dat non-alcoholische levervetting nauw samenhangt met verschillende onderdelen van het metabool syndroom zoals een lage HDL-cholesterolscore, diabetes type 2, hoge bloeddruk, verhoogd triglyceridengehalte van het bloed.
En zoals je misschien weet kun je door een gezonde lifestyle je cholesterolscore verbeteren, diabetes 2 terugdringen en je insulinegevoeligheid herstellen, je bloeddruk verbeteren en triglyceridengehalte van je bloed omlaag brengen.
Hetzelfde is van toepassingen op non-alcoholische leververvetting. Het is omkeerbeer. Je kunt door middel van aanpassingen in je lifestyle de vervetting van je lever tegengaan.
Om dit beter te begrijpen gaan we de drie voornaamste oorzaken van non-alcoholische leververvetting bespreken.
De Drie Belangrijkste Oorzaken van Non-Alcoholische Leververvetting
We hebben vastgesteld dat leververvetting vaak samengaat met factoren die worden gerekend onder het metabool syndroom:
- Slechte cholesterolwaarden
- Hoge triglyceridenwaarden
- Buikvet
- Diabetes type 2 of insulineresistentie
- Hoge bloedruk
Met name de insulineresistentie is een factor die nauw samenhangt met keuzes die mensen maken op het gebied van voeding en leefstijl.
Daarom is dit ook de eerste oorzaak die we gaan bespreken.
1. Voeding en Lifestyle
Insulineresistentie, het is de voorloper van diabetes type 2. Het houdt in dat het lichaam ongevoelig wordt voor insuline. Het is een proces dat ook wel het aanloopje naar diabetes wordt genoemd.
Verkeerde voedselkeuzes vormen vaak de aanleiding voor de ontwikkeling van insulineresistentie en later diabetes type 2.
Langdurige, stelselmatige consumptie van snelle, simpele koolhydraten zoals brood, snoep, pasta, chips en suikers vormen een bedreiging voor jouw suikerhuishouding en met name voor de werking van jouw alvleesklier.
De alvleesklier is het orgaan dat insuline aanmaakt.
Als jij ’s morgens ontbijt met een croissantje met jam en een koffie met suiker, ’s middags een wit bolletje met hagelslag neemt met een blikje cola en ’s avonds dineert met een bord babi pangang met witte rijst van de plaatselijke Chinees, dan ben je linea recta op weg naar het ‘Koninkrijk der Insulineresistenten’.
Met andere woorden; je bent je alvleesklier aan het opjagen om insuline in je bloedbaan te blijven pompen om al die bergen suiker uit je voeding te kunnen verwerken.
Belangrijk om hierbij te begrijpen is dat insuline als een soort chemische sleutel functioneert die cellen een signaal geeft om hun deur op te maken voor bloedglucose.
Als je constant veel suiker binnen krijgt dan blijft die chemische sleutel als het ware aan het slot morrelen van de cellen om erin te kunnen. Met als resultaat dat de sloten op de cellen, ook wel insulinereceptoren genoemd, ongevoelig worden voor de insuline.
Het bloedsuikerverlagend effect van insuline wordt na verloop van tijd dus minder en minder.
Insuline heeft als hormoon de werking dat lichaamscellen instrueert om glucose, vetzuren en aminozuren op te nemen. Maar je kunt waarschijnlijk wel raden wat er gebeurt als je insulineresistent bent…
Je lichaam lichaamscellen nemen geen suikers en vetzuren op. Het resultaat is een hogere bloedsuikersspiegel en meer vetzuren (triglyceriden) in je bloedbaan.
Deze vetzuren en suikers komen ook in de lever terecht. Het resultaat is dat lever gaat vervetten. Je lever doet dit om te voorkomen dat je bloed te veel vetzuren en suikers gaat bevatten!
Je kunt je dus voorstellen dat een van de voornaamste manieren die door experts wordt aangeraden om non-alcoholische leververvetting tegen te gaan is het verbeteren van de insulinegevoeligheid.
Het ketogeen dieet kan hierin een belangrijke rol spelen. En we gaan deze rol bespreken, maar niet voordat we de andere twee factoren die bijdragen aan non-alcoholische leververvetting onder de loep hebben genomen.
2. Gezondheid van de darmen
Mensen onderschatten weleens de cruciale rol die de darmen spelen bij tal van processen in je lichaam.
De darmen zijn niet alleen het afvoerkanaal van je voeding, maar ze spelen een belangrijke rol in de productie van hormonen en het is zelfs zo dat 70% van je immuunsysteem wordt ondersteund vanuit de darmen! (8)
De bacteriebevolking in jouw darmen, je microbioom, bestaat uit 100 triljoen bacteriën die gezamenlijk jouw darmflora bepalen. De toestand waarin je darmen verkeren dus.
Bij onderzoeken onder mensen met (ernstig) overgewicht is gebleken dat er een ongunstige darmflora ontstaat waarbij schadelijke endotoxinen ontstaan. Endotoxinen zijn celwandresten van bacteriën, die vrijkomen als bacteriën sterven. Deze resten kunnen schade aanrichten, onder anderen aan de lever.
Het resultaat van deze vrijgekomen endotoxinen is dat er een ontstekingen kunnen ontstaan die bijdragen aan insulineresistentie in de lever en daarmee ook overgewicht (9).
De ‘Million Dollar Question’ in deze kwestie is natuurlijk: Welke voeding zorgt ervoor dat deze ontregelde darmflora kan ontstaan?
Het antwoord… een dieet dat veel suiker én veel vet bevat. Oftewel, een dieet dat dikmakend is. Denk aan fastfood, ijs, koekjes enz.
Zulke voeding zorgt ervoor dat de diversiteit in jouw darmflora wordt teruggebracht, en dat bacteriën niet kunnen ‘floreren’. Het resultaat is dat er meer endotoxinen ontstaan. En je weet nu wat dat betekent: het vormt een mogelijke aanleiding voor insulineresistentie en daarmee ook non-alcoholische leververvetting.
Ook voor jouw darmflora kan het ketogeen dieet veel betekenen. We gaan dit later in dit artikel bespreken. Maar eerst gaan we nog een oorzaak van non-alcoholische leververvetting bespreken waar je het minste invloed op kunt uitoefenen: erfelijke factoren.
3. Erfelijke en genetische factoren
Bij het ontstaan van non-alcoholische leververvetting kunnen ook erfelijke factoren een rol spelen.
Zo is er een specifiek gen dat je luistert naar de naam ‘PNPLA3I148M’. Dit specifieke gen wordt geassocieerd met het ontwikkelen van een vervette lever, zelfs als je geen overgewicht hebt of insulineresistentie (10).
Het bestaan van dit specifieke gen verklaart ook waarom non-alcoholische leververvetting vaker voorkomt binnen bepaalde families.
Het wil overigens niet zeggen dat, wanneer je dit gen bij je draagt of wanneer je directe familie met non-alcoholische leververvetting kampt, jij ook automatisch gedoemd bent om non-alcoholische leververvetting te ontwikkelen. Ook in zulke gevallen spelen je lifestylekeuzes nog een rol.
Als je een gezond dieet volgt zonder bakken suikers en daarnaast ook niet overdreven veel alcohol drinkt dan is de kans vrij reëel dat je geen leververvetting oploopt, ook al draagt je het gen bij je.
Ga je echter wel los met alcohol en ongezonde voeding dan is de kans groter dat je non-alcoholische leververvetting ontwikkelt, dan wanneer je het gen zou hebben.
Een andere genetische factor die meespeelt is je geslacht.
Recent onderzoek heeft aangetoond dat mannen een grotere kans lopen om non-alcoholische leververvetting op te lopen. Wetenschappers denken dat dit komt vanwege hormonale processen en de manier waarop vet wordt gedistribueerd in het mannelijke lichaam.
De vetopslag ligt bij mannen voornamelijk rondom hun middel. Dit betekent dat er meer viscerale vetopslag is in de buurt van organen. Denk maar aan de bekende bierbuik!
Buikvet is een van de risicofactoren van metabool syndroom, en het is een aanjager van ontstekingen en hangt samen met het ontstaan van hart- en vaatziekten, diabetes en dus ook leververvetting.
Bij vrouwen wordt vet voornamelijk opgeslagen op de heupen en dijen, minder in de buurt van organen dus. Op deze plekken zijn de opgeslagen vetten minder ontstekingsbevorderend (11)
Naast het specifieke ‘leververvettingsgen’ en geslacht is er nog een derde genetische factor die meespeelt bij het risico op leververvetting: etnische oorsprong.
Onderzoek heeft uitgewezen dat mensen van Aziatische en Latino-oorsprong een grotere kans hebben om non-alcoholische leververvetting te ontwikkelen (11). De onderzoekers denken dat dit te maken heeft met de manier waarop lichaamsvet wordt opgeslagen bij deze etnische groepen.
We weten nu dus wat de drie voornaamste oorzaken zijn van leververvetting:
- Voeding en Lifestyle
- Gezondheid van darmstelsel
- Genetische factoren
Door bewuste keuzes te maken hoe je je leven inricht qua (fysieke) activiteiten en welke voeding je tot je neemt kun je bovenstaande oorzaken in goede banen leiden. Een koolhydraatarm, keto dieet kan je hierin helpen.
Voordat we gaan bespreken hoe een keto dieet deze rol kan vervullen, is het belangrijk om stil te staan bij de mogelijke gevolgen van non-alcoholische leververvetting als je geen treffende maatregelen neemt.
Wat Gebeurt er Als Leververvetting Niet Wordt Aangepakt?
Wanneer een non-alcoholische leververvetting niet wordt bestreden met doeltreffende maatregelen dan blijft de lever dus in een chronische vervette toestand verkeren.
Het resultaat is een non-alcoholische leverontsteking. Op de website van de Maag-Lever-Darmstichting wordt hier ook de Engelse term voor gehanteerd: NASH. Dit staat voor Non-Alcoholic Steatohepatitis (12)
De Maag-Lever-Darmstichting geeft aan dat ongeveer 20 tot 30% van de mensen met non-alcoholische leververvetting uiteindelijk non-alcoholische leverontsteking ontwikkelt. Leververvetting leidt in zulke gevallen dus tot een leverontsteking.
Een leverontsteking hoeft geen noemenswaardige klachten op te leveren. Als er klachten zoals vermoeidheid, gewichtsverlies en spierzwakte optreden vanwege de conditie van de lever dan heeft zich in veel gevallen al een vergevorderde leverontsteking ontwikkeld.
Vanwege de grote reservecapaciteit van de lever veroorzaken leverziekten vaak pas in een laat stadium klachten. Dit komt doordat het gezonde deel van de lever de verschillende functies goed genoeg kan uitvoeren. Wanneer er klachten optreden is de ziekte meestal al in een ver gevorderd stadium.
Non-alcoholische leverontsteking kan in zulke gevallen leiden tot leverfibrose en levercirrose. Bij deze aandoeningen heeft zich littekenweefsel ontwikkeld in de lever, waardoor delen van de lever af kunnen sterven en waardoor de lever niet goed meer functioneert.
Cirrose betekent ook letterlijk ‘schrompeling’. Het duidt op de verschompeling van de lever, die hierbij steeds slechter gaat functioneren.
Uiteindelijk kan, in het meest ongunstige scenario, levercirrose leiden tot leverkanker.
Op onderstaande afbeelding zie je dit hele traject afgebeeld.
Niet iedereen met non-alcoholische leververvetting zal een ontstoken lever oplopen, 70 tot 80% ontwikkelt geen leverontsteking. Pas als de factoren die bij hebben gedragen aan het ontstaan van de leververvetting blijven aanhouden dan wordt de kans op een ontstoken lever groter en groter.
Als er dus geen lifestyleveranderingen plaatsvinden en de darmflora in een slechte staat blijft verkeren dan wordt continu een situatie in stand gehouden die kan leiden tot non-alcoholische leverontsteking.
Vetcellen in de lever die continu worden overladen met vetzuren gaan ontstekingsbevorderende cytokinen afscheiden. Deze cytokinen wakkeren ontstekingen aan en daarnaast hoopt vet zich op in levercellen die hier niet voor bedoeld zijn.
Uiteindelijk beschadigt dit de lever en er ontstaat littekenweefsel.
Maar… er is dus een manier om dit hele doemscenario tegen te gaan. Eerder is al benoemd dat non-alcoholische leververvetting niet een chronische ziekte is. Je kunt deze aandoening dus terugdraaien.
Al meerdere malen is in dit artikel voorbijgekomen hoe je dit kunt doen: middels een ketogeen dieet. En nu gaan we ook (eindelijk) bespreken hoe het ketogeen dieet deze rol kan vervullen!
Hoe je Leververvetting kunt terugdraaien met een Keto Dieet
Meerdere malen is in dit artikel al besproken hoe voeding- en lifestylekeuzes een cruciale rol spelen bij het bestrijden van non-alcoholische leververvetting.
En eigenlijk werkt het bestrijden van leververvetting net zoals je overgewicht wil bestrijden. Het is dezelfde manier waarop je diabetes wil bestrijden. Het is dezelfde manier waarop je insulineresistentie wil bestrijden.
Je snap het punt nu waarschijnlijk wel… Als je non-alcoholische leververvetting tegen wil gaan moet je ervoor zorgen dat je bloedwaarden beter worden, zodat er minder vetzuren én suiker in je bloed zit. Je moet ervoor zorgen dat je minder buikvet hebt zodat er minder kans op ontstekingen is bij de organen.
Verschillende onderzoeken tonen aan dat gewichtsverlies een aanzienlijke verbetering teweeg kan brengen voor non-alcoholische leververvetting. Een gewichtsverlies van 3 tot 5% liet al veelbelovende resultaten zien. Om een daadwerkelijke ontsteking van de lever tegen te gaan is volgende onderzoekers een gewichtsverlies van ongeveer 10% nodig (13).
Het keto dieet (of ketogeen dieet) is een eetwijze die uiterst effectief is gebleken in het realiseren van bovenstaande doelen.
Een dieet met weinig of geen koolhydraten is enorm effectief om het lichaamsvet te verminderen. Mensen die het dieet volgen hebben over het algemeen minder honger en verlangen minder naar zoetigheden.
Dit komt onder anderen omdat het ketogeen dieet je bloedsuikerspiegel op een natuurlijke manier verlaagt en constant houdt. Op deze manier krijg je minder last van schommelingen in de suikerspiegel die normaliter trek in zoetigheid opwekken.
Hiermee verbetert het keto dieet ook de insulinegevoeligheid.
Mensen die een ongezond standaard Westers dieet volgen draaien op suikers en koolhydraten. De energie wordt opgeslagen in de lever en spieren als glycogeen. De glucose dat niet gebruikt wordt als energie wordt opgeslagen als vet.
Bij het ketogeen dieet worden weinig tot geen koolhydraten gegeten waardoor de glycogeenvoorraden niet aangevuld worden. De glycogeenvoorraden raken vervolgens leeg.
Het lichaam moet vervolgens op zoek naar een andere energiebron.
Het lichaam kiest vervolgens voor vetten als energiebron. De energie is nodig voor de basisfuncties van het lichaam maar ook voor alle andere activiteiten. De vetten zijn bij het ketogeen dieet meer uit de buikstreek afkomstig, waardoor het buikvet sneller afneemt.
Veelzeggend is de onderstaande grafiek, afkomstig uit onderzoek van de Amerikaanse professor Jeff Volek, een van de academische grondleggers van het hedendaagse ketogeen dieet (14).
De rode balk staat voor het zeer koolhydraatarm dieet bij mannen en de blauwe balk staat voor een vetarm dieet. Met name bij mannen toont het ketogeen dieet zich superieur aan een vetarm dieet als het gaat om het verliezen van lichaamsgewicht, vet en buikvet.
Ook bij vrouwen toont het ketogeen dieet zich superieur op deze vlakken.
Met bovenstaande informatie in het achterhoofd zijn onderzoekers zijn daarom ook gaan testen of een koolhydraatarm dieet, zoals het een keto dieet, een geschikte methode is om de vervetting van de lever tegen te gaan.
Uit 10 onderzoeken waaraan 238 proefpersonen meededen bleek dat een koolhydraatarm inderdaad leidde tot minder vetophoping in de lever (15).
Wat echter ook bleek is dat bepaalde leverenzymen (AST, ALAT, GGT) verhoogd bleven, zoals ze dat bij patiënten bij non-alcoholische leververvetting ook zijn. Bij sommigen die een koolhydraatarm dieet volgden gingen de enzymen wel omlaag, terwijl bij anderen het bloed nog steeds verhoogde waarden van deze enzymen liet zien.
Hier kunnen twee verklaringen voor worden aangedragen. Ten eerste duurt het bij sommige mensen langer om zich aan te passen aan koolhydraatarme eetwijze, waardoor het simpelweg langer kan duren voordat er zichtbare resultaten optreden.
De tweede verklaring is dat het issue van darmflora niet goed is ondervangen met het soort keto dieet dat is toegepast.
Voor sommigen is een koolhydraatarme, ketogene eetwijze een soort vrijbrief om los te gaan met spek, kaas en eieren, terwijl er geen aandacht wordt geschonken aan groenten en vezels.
Dit kan funest zijn voor je darmflora, die baat kunnen hebben bij vezelrijke groenten.
Onderstaande rolletjes van spek, kaas en eieren zijn technisch gezien natuurlijk keto. Koolhydraatarm en genoeg vetten, maar ook vrijwel volledig vrij van voedingsvezels.
Het is dan ook cruciaal om een gebalanceerd en voedzaam keto dieet na te streven.
6 Concrete Stappen om Jouw Lever te Herstellen
Je hebt nu een compleet beeld van de oorzaak van non-alcoholische leververvetting, wat je ertegen kunt doen en wat er kan gebeuren als je er niets tegen doet.
Een keto dieet toont veelbelovende resultaten en als onderdeel van een 6-stappenplan kun je het gebruiken om jouw lever te doen herstellen van vervetting. We gaan deze stappen nu voor je uiteenzetten.
1. Beperkt koolhydraatconsumptie volgens Keto richtlijnen (5% van je dagelijkse calorieën)
Een keto dieet beperkt je koolhydraatconsumptie tot ongeveer 5% van je dagelijkse calorieen. Door suikers en koolhydraten dusdanig te beperken zal je bloedsuikerspiegel en je insulinepeil dalen.
Dit zal op den duur ook een positieve invloed hebben op triglyceridenwaarden van het bloed. Hoe lager deze waarden liggen, hoe minder vetten er hoeven te worden opgeslagen door de lever.
Onderzoek heeft aangetoond dat gedurende een periode van 4 weken een keto dieet kan zorgen voor afname van 25% in bloedtriglyceriden! (17)
Je lever zal je dankbaar zijn!
2. Voed jezelf met vezels
Een van de oorzaken van non-alcoholische leververvetting is een slechte toestand van de darmflora. Endotoxinen die ontstaan in de darmen kunnen voor ontstekingsreacties zorgen. Dit kan directe gevolgen hebben voor je insulinegevoeligheid.
Zorg er daarom voor dat je altijd genoeg vezels binnenkrijgt tijdens een ketogeen dieet. Het is natuurlijk wel zo dat je granen en fruit schrapt uit je dagelijkse voeding, maar dat hoeft niet te betekenen dat je geen vezels meer binnen krijgt.
Een makkelijker manier om vezels binnen te krijgen? Verwerk bladgroenten in je gerechten.
Voorbeelden van vezelrijke ketogerechten zijn:
3. Voed jezelf met gezonde vetten
Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat omega-3-vetzuren het vetgehalte in de lever kunnen verminderen en ook ontstekingen in de lever kunnen tegengaan (18) (19).
Hieronder vind je een aantal voedingsbronnen die veel omega-3’s bevatten.
- Zalm:4023 mg per portie
- Levertraan:2664 mg per portie
- Sardientjes:2205 mg per portie
- Anchovies:951 mg per portie
- Chiazaad:4915 mg per portie
- Walnoten:2542 mg per portie
- Lijnzaad:2338 mg per portie
Andere soorten voeding met veel omega-3 (DHA/EPA) zijn meest voeding uit de zee. Maar ook vlees, eieren en zuivel van grasgevoerde en vrije uitloop dieren bevatten prima hoeveelheden
Ook de avocado is een ontzettend goede optie om als standaard voedingsmiddel op te nemen in je dagelijkse dieet.
Avocado’s kunnen namelijk bijdragen aan gezonde cholesterol- en triglyceridenwaarden. En zoals we al meerdere keren hebben aangehaald in dit artikel zijn deze waarden belangrijk voor een gezonde lever.
De gegevens van maar liefst 17.567 volwassenen in de Verenigde Staten met betrekking tot voeding en diëtiek werden met elkaar vergeleken om de relatie te bepalen tussen avocadoconsumptie en de kwaliteit van het dieet (20).
Uit het onderzoek bleek dat de personen die avocado’s in hun dieet hadden een hogere inname van nutriënten hadden en daarmee ook 50% minder kans hadden op metabool syndroom.
Het is duidelijk dat non-alcoholische leververvetting samengaat met verschillende onderdelen van het metabool syndroom, dus je lever zal jouw dagelijkse avocado met open armen ontvangen!
Het advies van de onderzoekers:
“Diëtisten moeten zich bewust zijn van de voordelige verbanden tussen avocadoconsumptie, dieet en gezondheid wanneer zij voedingsadviezen geven”
Zij zagen namelijk dat mensen die avocado’s aten over het algemeen minder wogen, een lager BMI hadden en significant minder buikvet. Ook hadden deze personen een hoger HDL-cholesterol, wat goed is voor de gezondheid van hart en bloedvaten is.
Overigens is tijdens dit onderzoek een correlatie aangetoond, er is dus een verband waargenomen tussen consumptie van avocado’s en een goede gezondheid. Het wil niet direct zeggen dat alle goede gezondheidseigenschappen een direct gevolg zijn van avocadoconsumptie.
Erz zijn wel verschillende kleinschalige wetenschappelijke onderzoeken gedaan naar de effecten van avocado op bovenstaande onderdelen (21) (22) (23) (24) (25) (26) (27).
Uit deze onderzoeken bleek dat het eten van avocado’s zorgen voor:
- Verminderd totaalcholesterol
- Verminderde triglyceriden tot 20%
- Verminderd LDL-cholesterol tot 22%
- Meer gezond HDL-cholesterol tot 11%
Bij de bovenstaande studies moet wel worden opgemerkt dat het geen studies waren met een grote onderzoekspopulatie. De grootste studie betrof 37 mensen.
4. Gebruik leverondersteunende supplementen
Er zijn een aantal supplementen verkrijgbaar waar een bewezen positieve invloed op de lever aan wordt toegeschreven.
- Probiotica
Een goed probioticasupplement kan bijdragen aan een betere darmflora. Zoals we hebben geconstateerd in dit artikel is dit een belangrijke voorwaarde voor een gezonde leverfunctie (28).
- Melkdistel
Het werkzame bestanddeel van melkdistel is silymarine. Dit is een stofje dat bepaalde gifstoffen weer te neutraliseren in de lever.
Wetenschappelijk laboratoriumonderzoek suggereert dat silymarine bijdraagt aan het herstel van levercellen, ontstekingen tegengaat en daarnaast de levercellen ook beschermt tegen schadelijke invloeden van gifstoffen (29).
Deze veelbelovende resultaten zijn echter gebaseerd op laboratoriumonderzoek. Onderzoek bij kinderen en volwassenen liet wel verbeterde bloedwaarden zien (minder enzymen in het bloed). Maar de verbeteringen waren niet groot (30).
Om het daadwerkelijke effect van melkdistel goed te kunnen beoordelen is meer onderzoek nodig.
- Spirulina
Ook het gebruik van spirulina, een algensoort die verkrijgbaar is in poeder of tabletvorm, toont zich veelbelovend om de gezondheid van de lever te verbeteren, specifiek met betrekking tot een ontstoken lever.
Wel moet hierbij worden opgemerkt dat de onderzoeken die de veelbelovende resultaten hebben gerapporteerd zijn uitgevoerd op muizen en op een zeer beperkt aantal mensen (31) (32).
5. Kom in Beweging!
In dit artikel hebben we voornamelijk de ‘voedingkant’ van het leververvettingsverhaal belicht. Een onderdeel van de lifestyleverandering die je door zult moeten voeren om de kans op leververvetting tegen te gaan is lichamelijk actiever te worden of actief te blijven.
Kom dus in beweging.
Verschilende onderzoeken hebben aangetoond dat lichaamsbeweging kan bijdragen aan gewichts- en vetverlies (33) (34) (35) (36).
Ook kan regelmatige lichaamsbeweging bijdragen aan een verbeterde insulinegevoeligheid, bloedruk en verbeterde bloedwaarden zoals cholesterol en triglyceriden (37) (38) (39) (40).
Dus als je maximaal resultaat wil boeken met een keto dieet dan is de combinatie met lichaamsbeweging een zeer goede optie!
6. Gun je lever wat rust, drink minder alcohol
Eerder in dit artikel bespraken we al het effect van alcohol op de lever.
Het kan de lever ontregelen en hiermee ook vervetting in de hand werken. Als je dus leververvetting wil bestrijden, dan is het raadzaam om je lever wat rust te gunnen en minder (of geen) alcohol te drinken.
Tot Slot
Gefeliciteerd, je hebt je door dit jumbo-artikel over leververvetting heen weten te slaan!!
Er is nogal wat informatie op je afgekomen en het is begrijpelijk als je alles nog een keer op een rijtje wil zetten om het te verwerken.
Geen zorgen, we zullen alles nog een overzichtelijk met je doornemen.
Ten eerste hebben we besproken wat non-alcoholische levervetting inhoudt en we hebben geconstateerd dat het een veelvoorkomende leveraandoening is.
Maar liefst 20% van de volwassen Nederlandse bevolking heeft te maken met non-alcoholische leververvetting.
Daarna hebben we besproken hoe leververvetting ontstaat als alcoholmisbruik niet de leidende oorzaak is. Daarbij hebben we gezien dat er drie voornaamste oorzaken zijn:
- Voeding & Lifestyle
- Gezondheid van de darmen
- Genetische factoren
Non-alcoholische leververvetting blijkt sterk samen te hangen met andere factoren die vaak duiden op metabool syndroom:
- Slechte cholesterolwaarden
- Hoge triglyceridenwaarden
- Buikvet
- Diabetes type 2 of insulineresistentie
- Hoge bloedruk
De manier om non-alcoholische leververvetting tegen te gaan is dan ook dit op dezelfde manier te doen zoals je overgewicht bestrijdt. Met een gebalanceerd en voedzaam dieet.
Het Keto Dieet is hier bij uitstek geschikt voor, omdat het de insulinegevoeligheid kan herstellen, bloedwaarden kan verbeteren en buikvet snel kan verminderen.
Als onderdeel van een 6-stappenplan kan het Keto dieet een succesformule vormen om non-alcoholische leververvetting terug te draaien. Deze zes stappen zien er alsvolgt uit:
- Volg een koolhydraatarm, ketogeen dieet
- Zorg ervoor dat je genoeg vezels binnenkrijgt om je darmen te ondersteunen
- Voed jezelf met gezonde vetten, met name omega-3-vetzuren zijn zeer geschikt
- Gebruik levervriendelijke supplementen zoals probiotica, melkdistel en spirulina
- Kom dagelijks in beweging
- Beperk alcoholgebruik
Met deze tips is het in veel gevallen slechts een kwestie van tijd dat je lever opknapt. De lever is wat dat betreft een verbazingwekkend orgaan met een indrukwekkend herstelvermogen.
Door het van de juiste voedingstoffen en fysieke steun te geven kun je een van je belangrijkste organen weer herstellen!
Wil je meer weten over de voedingsmiddelen die je kunt inzetten om dit mogelijk te maken? Neem een kijkje op onze Ultieme Keto Voedingslijst!
Dank voor de heldere uiteenzetting!
Ook als “leek” is het duidelijk en overzichtelijk en inspirerend om dit alles te lezen…
het ondersteunt waarom ik het Keto-dieet ben gaan volgen.
En herinnert me eraan om “goed’ te doen voor mijn lichaam dat zoveel werk voor mij verzet!
Dank!
Bedankt Carla! Goed om te lezen dat je er inspiratie uit haalt!
Beste,
Vergeet niet dat ook Paardebloem en Artischok zoals ook Carnitin en OPC een belangrijke functie hebben bij het herstel van een Fatty Liver!
groet,
Lambert
Thnx Lambert voor je toevoeging!