Is het mogelijk om met een Keto Dieet MS te bestrijden?

Het keto dieet, ook wel bekend als ketogeen dieet, ketose dieet of ketosis dieet, wordt ingezet voor verschillende therapeutische doeleinden.

Er zijn klinieken waar met een ketogeen dieet autisme of epilepsie wordt behandeld. Mensen worden zelfs begeleid door een speciale keto diëtist.

Ook op het gebied van andere aandoeningen zoals Alzheimer wordt het keto dieet ingezet. Vandaar ook dat er groeiende interesse is in de vraag of het keto dieet MS (multipele sclerose) kan bestrijden. We gaan deze vraag bespreken in dit artikel.

Voordat we dit gaan bespreken is het belangrijk om eerst te bespreken wat MS precies inhoudt en welke gevolgen deze ziekte heeft voor het lichaam.

Wat is Multipele Sclerose (MS)?

MS is een chronische aandoening die het centrale zenuwstelsel treft. Binnen de medische wetenschap bestaat er nog geen consensus over wat precies de oorzaak is van MS.

Over het algemeen wordt MS gezien als een auto-immuunziekte, waarbij het immuunsysteem de beschermlaag van zenuwvezels aanvalt. Hierbij wordt de myeline aangetast.

Myeline is een vettige stof die ervoor zorgt dat de signaaltjes in zenuwcellen (neuronen) sneller worden doorgestuurd. Een snel zenuwnetwerk wordt dus mogelijk gemaakt door deze stof.

Bij MS wordt myeline aangetast waardoor de overdracht van signaaltjes tussen zenuwcellen wordt bemoeilijkt en op den duur helemaal stopt. Dit proces wordt ook aangeduid als demyelinisatie.

Op de plekken waar myeline wordt aangetast vult het lichaam dit op met bindweefsel. Dit zorgt voor verharding (sclerose).

MS is dus een aandoening waarbij zenuwbanen worden aangetast. Er is geen medicijn dat MS kan genezen, maar er zijn wel manieren waarop je klachten kunt tegengaan.

Er bestaan natuurlijk de conventionele medische manieren, die onder anderen bestaan uit:

• Medicatie
• Ondersteunende technische hulpmiddelen (zoals elektrische stimulansapparaten)
• Klinische onderzoeken
• Revalidatieactiviteiten (bijvoorbeeld onder begeleiding van een fysiotherapeut)

Maar het logisch dat je niet alleen toegewezen wil zijn op hulp vanuit de medische sector. Je wil zelf ook iets kunnen doen.

Je hebt vast ooit al eens die volgende quote gelezen, die ten onrechte wordt toegewezen aan de grondlegger van de medische wetenschap, Hippocrates, maar daardoor niet minder inspirerend is (1):

Let food be thy medicine and medicine be thy food.

We gaan daarom, in de geest van bovenstaande quote, bespreken in hoeverre het mogelijk is om met een keto dieet MS tegen te gaan. Voordat we dat gaan doen is het belangrijk om te bespreken wat een keto dieet eigenlijk is.

Wat is een Keto Dieet?

Keto is de afkorting waarmee het ketogeen dieet wordt aangeduid.

Het keto dieet is een dieet dat zijn naam ontleent aan het feit dat het lichaam overschakelt op het gebruik van ketonen als primaire energiebron. Deze ketonen worden in de lever aangemaakt uit afgebroken vetdeeltjes.

Het zal je daarom niet verbazen dat een ketogeen dieet voornamelijk bestaat uit de consumptie van vet.

Je lichaam gaat vet als energiebron gebruiken, doordat consumptie van koolhydraten tot een minimum beperkt wordt. In een typisch regulier Westers (Amerikaans) dieet bestaat ongeveer de helft van de geconsumeerde calorieën (50%) uit koolhydraten, 35% bestaat uit vet en 15% bestaat uit eiwitten (2).

In het ketogeen dieet schrap je vrijwel alle koolhydraten uit je voedselpatroon, waardoor je koolhydraatarm en vetrijk gaat eten. Je lichaam gaat zich hier vervolgens op aanpassen om het vet dat je eet te kunnen benutten als brandstof.

Hierbij komen de verhoudingen op ongeveer 75% vet, 20% eiwit en 5% koolhydraten te liggen, al zijn er ook mensen die het OKL dieet (Optimal Ketogenic Living) waarbij meer eiwitten worden genuttigd, ten behoeve van spiermassabehoud.

Je metabolische staat maakt de overgang van glycolyse (koolhydraat als brandstof), naar lipolyse (vet als brandstof) en ketose (ketonen als brandstof).

Nu denk je wellicht, hoe kan het schrappen van aardappels uit mijn dieet ervoor zorgen dat ik misschien minder last krijg van MS. Dit komt door de aanwezigheid van ketonen.

De Therapeutische Werking van Ketonen

Wat zijn ketonen precies? Het zijn energiemoleculen die door de lever worden aangemaakt bij gebrek aan glucose.

De ketonen die middels de lever kunnen worden geproduceerd in het menselijk lichaam zijn de volgende ketonlichamen:

• Acetoazijnzuur
• Aceton
• Beta-hydroxyboterzuur (BHB)

Acetoazijnzuur is het ‘basisketonlichaam’ dat door de lever wordt gemaakt uit vetzuurmoleculen. Dat wil zeggen dat acetoazijnzuur weer verder wordt verwerkt tot aceton en BHB. Van deze twee typen ketonlichamen functioneert BHB als een zeer efficiënte energiebron, terwijl aceton als restproduct het lichaam verlaat via de adem en urine (3).

Het fenomeen van de ‘keto-adem’ wordt veroorzaakt door de aceton die het lichaam verlaat via de adem. Gelukkig is dit over het algemeen slechts een tijdelijk fenomeen. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je tijdens je gehele ketose met een adem rondloopt die naar nagellakremover ruikt.

Waar aceton dus als een afvalproduct wordt afgedreven uit het lichaam, geldt het tegenovergestelde voor BHB. Als je lichaam zich gedurende aantal weken heeft aangepast om vet als energiebron te gebruiken, dan begint het acetoazijnzuur om te zetten in BHB.

BHB is als energiebron efficiënter dan acetoazijnzuur. De reden hiervoor is dat het een aanvullende chemische reactie heeft ondergaan die meer energie oplevert wanneer een lichaamscel het als brandstof wil gebruiken.

Studies tonen aan dat het lichaam én hersenen de energie van BHB en acetoazijnzuur maar liefst 70% efficiënter kunnen benutten dan glucose.

Ketonen zijn dus een uiterst efficiënte energiebron voor de hersenen, Om deze reden wordt het ketogeen dieet ingezet als middel om verschillende chronische condities en cognitieve aandoeningen te bestrijden.

Dit komt dat ketonen de volgende therapeutische effecten kennen:

• Ketonen stimuleren mitochondriale productie

Wanneer cellen ketonen gebruiken als brandstof dan vormen zij nieuwe mitochondriën. De mitochondriën zijn de “energiecentrales” van de cel. In de mitochondriën wordt de energie uit de voeding omgezet in een vorm die de cel (en dus het lichaam) kan gebruiken voor alle functies (bewegen, groeien, denken etc.) (4).

Wat er dus gebeurt is dat je lichaam een extra bataljon aan kleine energiecentrales krijgt, die helpen om de energieproductie en gezondheid van de cellen te verbeteren (5).

• Ketonen beschermen en repareren het zenuwstelsel

Ketonen helpen om het functioneren van verouderende zenuwcellen te behouden, en ze helpen met het herstellen van beschadigde of slecht functionerende zenuwcellen. Er zijn veel wetenschappelijke studies die aantonen dat ketonen kunnen helpen om acute hersenbeschadigingen significant te verbeteren (6) (7) .

•  Ketonen werken als een antioxidant.

Zoals gezegd zijn ketonen een efficiëntere energiebron dan glucose. Een van de redenen is dat ketonen veel minder vrij radicalen en reactieve zuurstofcomponenten voortbrengen bij verbranding dan glucose. Door ketonen als brandstof te gebruiken kan het lichaam zich dus beschermen tegen de schade die normaliter door reactieve zuurstofcomponenten en vrije radicalen wordt veroorzaakt (8) (9).

• Ketonen verbeteren aanzienlijk de hersenfunctie

Vele wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond hoe een ketogeen dieet kan helpen om de symptomen tegen te gaan van onder anderen:

• autisme
• epilepsie (10)
• Alzheimer (11)
• Ziekte van Parkinson (12)

Er zijn ook anekdotische verslagen waarbij mensen aangeven dat het ketogeen dieet migraine en andere hoofdpijnklachten heeft verminderd.

Als je bovenstaande werkingen op een rijtje ziet staan dan kun je waarschijnlijk wel begrijpen waarom ketonen ook een mogelijk positief effect kunnen hebben op MS-gerelateerde klachten.

Er gaat een krachtige ontstekingsremmende en herstellende werking uit van ketonen, die zenuwcellen beschermt en beter doet functioneren. Omdat bij MS juist deze zenuwcellen aangetast worden is het een goede overweging om het keto dieet te volgen.

Hoe een Amerikaanse Arts met een Aangepast Keto Dieet MS Effectief wist te Bestrijden

Dat een koolhydraatarme eetwijze effectief kan werken tegen MS is gebleken uit het succesverhaal van de Amerikaanse dokter Terry Wahls.

Deze medische dokter kampte met progressieve MS, waarvoor ze zelfs met chemokuren werd behandeld, om de progressie van de ziekte tegen te gaan. De spieren in haar rug waren op een gegeven moment dermate zwak geworden, dat ze genoodzaakt was om zich in een rolstoel voort te bewegen.

De toekomst zag er niet bepaald rooskleurig uit voor Wahls. Met de wijze waarop MS zich doorzette bij haar zag het ernaar uit dat ze uiteindelijk gekluisterd aan bed zou zijn.

Wahls besloot het er echter niet bij te laten zitten en ze wist vanuit haar academische ervaring dat veel medische onderzoeken gebaseerd op dierenmodellen 20 tot 30 jaar vooruitliepen op de klinische medische praktijk destijds.

Wahls was vastberaden om een oplossing te zoeken en ze verdiepte zich elke avond in academische literatuur waarin ze biochemische, fysiologische en neuro-immunologische onderzoeksverslagen doorspitte.

Uiteindelijk wist ze een lijst samen te stellen van verschillende voedingstoffen die belangrijk waren voor de gezondheid van de hersenen, en ze begon deze specifieke vitaminen, mineralen en antioxidanten te nemen in supplementvorm.

Vervolgens verdiepte Wahls zich in in de functionele geneeskunde, waarbij medici de laatste wetenschappelijke inzichten gebruiken om mensen met chronische ziekten beter te begeleiden en behandelen.

Geïnspireerd door het gedachtegoed van functionele geneeskunde vroeg Wahls zich af in hoeverre ze middels een gespecialiseerd dieet ervoor kon zorgen dat ze alle voedingstoffen en nutriënten binnen zou krijgen om MS tegen te gaan.

Ze combineerde haar inzichten met haar kennis van het Paleo dieet en ontwikkelde op deze manier het Wahls’ protocol.

Het Wahls protocol is een Paleo/Keto dieet dat bestaat uit drie fasen.

Fase 1 van Wahls Protocol

Deze eerste fase van Wahls’ Protocol bestaat uit het elimineren van gluten, eieren, bewerkte vetten en oliën en bewerkte voeding. Suiker wordt nog slechts beperkt toegestaan. Ook zuivel wordt geëlimineerd (ghee uitgezonderd).

De focus tijdens deze eerste fase ligt op voedzaamheid van het dieet. Het doel is om zoveel mogelijk voedingsmiddelen te gebruiken die je voorzien van de juiste voedingsstoffen.

Daarnaast onderstreept Wahls het belang van biologische en duurzame grasgevoerde en wildgevangen vlees en vis.

Fase 2 – Wahls Protocol

Tijdens deze fase begint het dieet steeds meer Paleo te worden en ook steeds koolhydraatarmer, omdat aardappelen en peulvruchten worden beperkt tot maximaal keer per week.

Daarnaast worden tijdens deze fase ook orgaanvlees geïntroduceerd vanwege het hoge gehalte vaan vitaminen en mineralen in orgaanvlees. Ook gefermenteerde voeding wordt geïntroduceerd.

Fase 3 – Wahls Protocol

Deze fase is de fase waarin er een keto dieet wordt nagestreefd. Tijdens het Wahls Protocol wordt er echter nog meer benadrukt wat het belang is om tijdens deze koolhydraatarme eetwijze extra veel groente te blijven eten vanwege de vitaminen.

Een voedzaam dieet met veel verschillende groenten en kwalitatief goed en onbewerkt vlees is beslist een van de betere manieren om je keto dieet in te richten. Veel mensen hebben het idee dat het keto dieet een soort “eieren-met-spek-dieet” is, waarbij het alleen draait om de vetten.

Maar bij een voedzaam keto dieet draait het ook om de vitaminen en voedingsstoffen!

Ook in de derde fase van Wahls Protocol ligt dus de nadruk op voedzaamheid en op deze manier vormt de derde fase van het Wahls protocol een variant waarmee een keto dieet MS kan bestrijden.

De onderdelen waarop Wahls Protocol enigszins afwijkt van een regulier keto dieet is dat er geen zuivel gebruikt kan worden (dus ook geen volvette varianten). Normaliter wordt bij een standaard keto dieet melk ook uitgesloten, vanwege de melksuikers, maar volvette varianten worden nog toegestaan. In het Wahls’ Protocol is dit dus niet het geval.

Daarnaast worden eieren ook niet toegestaan.

Tot Slot

Zoals je hebt kunnen lezen kan een keto dieet MS-gerelateerde klachten bestrijden. Je kunt hierbij kiezen om een aangepaste variant na te streven van keto, waarbij je ook eieren en zuivel vermijdt.

Maar het is sowieso belangrijk om ervoor te zorgen dat je een voedzaam en gebalanceerd keto dieet als uitgangspunt neemt.

Zorg er dus voor dat je kwalitatief goed en onbewerkt vlees gebruikt. Het liefst van biologische en duurzame boerderijen, voor zover je je dit kunt veroorloven natuurlijk!

Ook is het belangrijk om de juiste vetten als basis voor je keto dieet te gebruiken. Meer informatie hierover lees je in ons artikel Gezonde versus Slechte Vetten tijdens het Ketogeen Dieet

Daarnaast is het gebruik van veel verschillende soorten groenten en rood fruit aangeraden om verschillende belangrijke antioxidanten binnen te krijgen.

Middels deze eetwijze, in combinatie met fysieke oefeningen en elektrotherapie, heeft Dr. Wahls haar MS weten af te remmen.

Wellicht denk je bij jezelf dat het keto dieet gevaarlijk is, vanwege de consumptie van meer vetten. Maar de gedachten dat vet slecht is is allang en breed achterhaald door moderne wetenschap.

Heb jij ervaringen met het gebruik van het keto dieet als middel op MS of andere chronische aandoeningen te bestrijden? Hoe is dit verlopen en welke tips heb je voor anderen die zich in dezelfde situatie bevinden?

We horen het graag van je in een reactie hieronder!