6 Manieren waarop het Ketogeen Dieet kan helpen bij de Overgang

De symptomen van de menopauze, ook wel bekend als de overgang, kunnen behoorlijk uitdagend zijn voor veel vrouwen.

De typische veranderingen in lichaamsgewicht, opvliegers, veranderingen in de huid, slaapproblemen, verminderde libido kunnen ervoor zorgen dat je je oncomfortabel voelt in je eigen lijf en je mogelijk zorgen maakt over je gezondheid.

De aanleiding voor deze ongemakken ligt in een verandering van de hormoonspiegel van de geslachtshormonen oestrogeen en testosteron.

Je kunt deze hormonale veranderingen enigszins beteugelen door aanpassingen te maken in je leven. Een van deze aanpassingen is het volgen van een gezonde eetwijze.

Het ketogeen dieet kan helpen om de oestrogeen en testosteron in balans te brengen en hierbij kan het dus ook de symptomen die zo kenmerkend zijn voor de overgang verbeteren.

Dit doet het ketogeen dieet doordat het de nadruk legt op een matige consumptie van eiwitten en een royale hoeveelheid vet.

In dit artikel bespreken we 6 manieren waarop een ketogeen dieet kan helpen om de symptomen van de overgang te verminderen.

Maar alvorens we dat gaan doen, gaan we eerst bespreken wat de overgang is en hoe het ontstaat.

Wat is de overgang en hoe ontstaat deze?

De overgang of menopauze ontstaat wanneer een vrouw langer dan een jaar geen menstruatie heeft gehad.

Over algemeen doet het fenomeen zich voor bij vrouwen die ouder zijn dan 50. Het is het teken dat er een einde is gekomen aan de vruchtbare jaren in het leven van een vrouw.

De voorraad eicellen van de vrouw is uitgeput en dit heeft lichamelijke en mentale gevolgen. Dit komt met name door de een verandering in de hormoonhuishouding.

De menstruatiecyclus wordt bepaald door verschillende processen waarbij de hersenen, baarmoeder en eierstokken betrokken zijn. Deze zorgen voor een hormoonbalans waarbij de volgende hormonen betrokken zijn:

• Oestrogeen
• FSH (follikelstimulerend hormoon)
• LH (luteiniserend hormoon)
• Progesteron

Wanneer een vrouw in de overgang raakt, dan verandert de hormoonbalans van bovenstaande hormonen. De aanmaak van progesteron en oestrogeen wordt minder, terwijl de aanmaak van FSH en LH juist toeneemt.

Deze hormonale veranderingen kunnen tal van lichaamsklachten veroorzaken. Oestrogeen en progesteron hebben namelijk ook invloed op andere organen en weefsels in het lichaam.

De bekendste overgangsklachten zijn:

• Stemmingswisselingen
• Opvliegers
• Nachtelijk zweten
• Afname van libido
• Slapeloosheid
• Ongewenst urineverlies
• Vaginale droogte

Maar ook het effect op je de stofwisseling is aanwezig:

• Vertraagd metabolisme
• Glucoseintolerantie
• Insulineresistentie
• Gewichtstoename
• Hoger cholesterol

Deze metabole veranderingen vinden plaats omdat alle hormonen in het lichaam op een bepaalde manier met elkaar zijn verbonden. Wanneer geslachtshormonen tijdens de overgang verminderen, dan heeft dit ook invloed op het insulinepeil.

Het wordt voor het lichaam moeilijker om spiermassa aan te maken en te behouden. Minder spiermassa en een insulineproblemen kunnen zorgen voor:

• Vettoename/gewichtstoename, met name buikvet rondom het middel
• Ontstekingsvorming
• Sneller verouderingsproces

Het volgen van een gezond dieet dat een regulerende werking heeft op de hormoonspiegel kan een uitkomst bieden bij de bovenstaande klachten en symptomen van de overgang. Het ketogeen dieet is bij uitstek geschikt om hiervoor toe te passen.

Het ketogeen dieet kan helpen om je insulinegevoeligheid te herstellen, spiermassa te kweken en behouden, ontstekingsremmend werken en daarnaast ook uiterst effectief zijn om af te vallen en gezond gewicht te behouden.

6 Manieren waarop een Ketogeen Dieet kan helpen bij de Symptomen van de Overgang

Het ketogeen dieet is een dieet dat zijn naam ontleent aan het feit dat het lichaam overschakelt op het gebruik van vetzuren en ketonen als primaire energiebron. Ketonen worden in de lever aangemaakt uit afgebroken vetzuren. Het zal je daarom niet verbazen dat een ketogeen dieet voornamelijk bestaat uit de consumptie van vet.

Je lichaam gaat vet als energiebron gebruiken, doordat consumptie van koolhydraten tot een minimum beperkt wordt. In een typisch regulier Westers (Amerikaans) dieet bestaat ongeveer de helft van de geconsumeerde calorieën (50%) uit koolhydraten, 35% bestaat uit vet en 15% bestaat uit eiwitten (1).

Deze macronutriënten komen voornamelijk uit de consumptie grote hoeveelheden rood en bewerkt vlees, boter, gebakken voedsel, volvette zuivelproducten, eieren, geraffineerde granen, aardappelen en frisdranken (2). De samenstelling van dit Westerse dieet en de consumptie hoeveelheden zorgen voor overgewicht en andere welvaartsziekten.

Een dieet rijk aan dergelijke koolhydraten kan de klachten van de overgang aanwakkeren.

We hebben al eerder in dit artikel benoemd dat de werking van insuline wordt verstoord tijdens de overgang.

Je kunt je dus voorstellen dat je lichaam meer moeite krijgt met het verwerken van suikers. Een koolhydraatarm, ketogeen dieet kan dus uitkomst bieden.

Laten we daarom eens naar de eerste manier kijken waarop het ketogeen dieet kan helpen bij de symptomen van de overgang.

Manier #1 – Insuline onder controle brengen

Het ketogeen dieet heeft aangetoond dat het een regulerende werking op hormonen kan hebben bij vrouwen die te maken hebben met PCOS (polycysteus-overariumsyndroom).

Deze suggestie wordt ondersteund in een onderzoek waarin de effecten van een laag-glycemische dieet worden gerapporteerd. Hieruit blijkt dat verlagen van het insulinepeil door laag-glycemische koolhydraten een positief effect heeft op de insulinegevoeligheid van vrouwen met PCOS (3).

Uit een ander onderzoek dat het effect van het ketogeen dieet onderzocht met betrekking tot PCOS-gerelateerde klachten bleek dat een ketogene eetwijze mogelijk nog effectiever is om PCOS-stimulerende factoren tegen te gaan.

In dit onderzoek kregen 5 vrouwen met overgewicht een ketogeen dieet waarbij ze maximaal 20 gram koolhydraten per dag voorgeschoteld kregen gedurende een periode van 24 weken (4).

De resultaten spreken voor zich:

• Een gemiddeld gewichtsverlies van 12%
• Lagere vrije testosteronwaarde met een daling van 22%
• Nuchter insulineniveau was gedaald met 54%

Hier dient wel bij opgemerkt te worden dat er dus slechts 5 vrouwen waren bij wie deze gegevens konden worden afgenomen. Om daadwerkelijk breed gedragen conclusies te kunnen trekken zou het onderzoek moeten zijn uitgevoerd over een grotere groep vrouwen.

Een koolhydraatarme eetwijze lijkt dus een regulerend effect hebben op hormonen zoals insuline en vrije testosteron.

Mogelijk heeft het eenzelfde uitwerking op de hormoonspiegel bij vrouwen in de overgang, waarmee het symptomen kan verminderen.

Manier #2 – Meer energie! 

Het ketogeen dieet is een dieet dat je lichaam programmeert om over te schakelen op vet als brandstof. Hiermee neem je afscheid van jouw afhankelijkheid van suikers om energie te krijgen.

Wanneer je afhankelijk bent van koolhydraten en suikers als brandstof van jouw lichaam dan kun je gedurende de dag te maken hebben met de bekende energiedips. Zeker als je snelle en geraffineerde suikers nuttigt (denk worteltaart, cupcakes, crackers, brood, snoep enz.)

Wanneer de voorraad beschikbare suikers in het lichaam uitgeput raakt dan betekent dit dat de bloedsuikerspiegel zal dalen. Dit brengt symptomen zoals duizeligheid, concentratieproblemen, vermoeidheid en hongergevoelens.

Om zulke schommelingen in de bloedsuiker tegen te gaan zou het lichaam dus een geleidelijke stroom van suikers moeten krijgen. Maar dit is helaas niet zo makkelijk als dat het klinkt.

Dit heeft te maken met het hormoon insuline. Insuline fungeert als een soort verkeersregelaar die ervoor zorgt dat alle glucosedeeltjes naar lichaamscellen worden gedirigeerd.

Wanneer je bloedsuikerspiegel (glucosegehalte in het bloed) verhoogd is dan wordt door de alvleesklier insuline afgegeven aan het bloed, zodat de insuline de opname van glucose naar de spier- en vetcellen kan regelen.

Wanneer je koolhydraten eet (met name hoog-glycemische suikers uit o.a. worteltaart, cupcakes, crackers, brood, snoep enz.) dan krijg je een sterke stijging van de bloedsuikerspiegel, die gepaard gaat met een sterke afgifte van insuline om ervoor te zorgen dat de suikers correct worden getransporteerd door het lichaam.

Door de sterking insulinestijging in het bloed daalt de bloedsuikerspiegel vervolgens ook sterk. Deze daling brengt een energiedip teweeg die ook wel bekend staat als de ‘sugar crash’.

Vervolgens geef je lichaam een signaal af dat het suikers nodig heeft om het de bloedsuikerspiegel weer op peil te brengen.

Het resultaat is dat je op een dag energiedips en suikercrashes hebt. Zeker als je een verslechterde insulinegevoeligheid hebt tijdens overgang kan dit tot een laag energiepeil leiden.

Het ketogeen dieet laat je lichaam op vet draaien, en zorgt ervoor dat je een constante energiehuishouding hebt zonder de dips.

Manier #3 – Gewichtsverlies

Veel vrouwen merken dat hun stofwisseling vertraagt wanneer zij in de overgang zijn.

Een van de meest voorkomende klachten van de overgang is een toename in lichaamsgewicht en buikvet. Een van de oorzaken van de gewichtstoename is dat een lager oestrogeenniveau leidt tot gewichtstoename (5).

Een dieet met weinig of vrijwel geen koolhydraten is enorm effectief om het lichaamsvet te verminderen.

Door je lichaam gedurende een langere periode van koolhydraatarme voeding te voorzien gaat het overschakelen op vet als brandstof en raakt het vetgedapteerd. Het gevolg is dat je dus makkelijker lichaamseigen vet kunt gebruiken als brandstof.

Daarbij onderdrukt ketose het hongergevoel doordat aanmaak van het ‘hongerhormoon’ ghreline wordt gereguleerd. Je zult dus minder snel honger krijgen als je in ketose bent (7).

Als je vetgedapteerd bent kun je dus je vetreserves (zoals buikvet) gebruiken als energiebron zonder daarbij geplaagd te worden door hongergevoelens.

Manier #4 – Minder opvliegers

De precieze reden van de kenmerkende opvliegers tijdens overgang is niet helemaal bekend.

Maar ze hebben waarschijnlijk te maken met de veranderingen in de hormoonbalans waar ook de hypothalamus onder invloed van staat (8).

De hypothalamus is de ‘thermostaat van je lichaam’. Veranderingen in hormonen kunnen deze thermostaat dus ook ontregelen. Deze wordt gevoeliger voor veranderingen in lichaamstemperatuur.

Ketonen, waarvan de aanmaak wordt gestimuleerd tijdens een ketogeen dieet, vormen een uiterst potente energiebron voor de hersenen.

Onderzoek heeft aangetoond dat deze ketonen de hypothalamus stimuleren. Hiermee kan dus ook de temperatuur in je lichaam beter worden gereguleerd (9).

Met andere woorden: de thermostaat van je lichaam functioneert mogelijk beter, onder invloed van ketonen.

Manier #5 – Geslachtshormonen worden gebalanceerd

Het passeerde al de revue eerder in dit artikel: het libido kan ook minder worden ten tijde van de overgang.

Geslachtshormonen worden gemaakt uit vet en cholesterol. Onderzoek heeft aangetoond dat een Mediterraan dieet dat rijk is aan gezonde vetten het libido van vrouwen met metabool syndroom wist te verbeteren.

Een voedzaam en gebalanceerd ketogeen dieet vertoont veel overlap met een vetrijk Mediterraans dieet. Het kan dus ook een positief effect hebben op de productie van geslachtshormonen (10)

En daarmee kan het dus ook het libido ten goede komen!

Manier #6 – Betere nachtrust

De betere nachtrust zul je ervaren vanwege een stabielere suikerspiegel tijdens een ketogeen dieet.

Ook de verminderde opvliegers en gebalanceerde hormoonspiegel komen je nachtrust ten goede. De verbeterde nachtrust zal ook weer bijdragen aan minder stress en je algehele welzijn een boost geven.

Tot Slot

In dit artikel hebben we besproken hoe het ketogeen dieet kan helpen om klachten die gepaard gaan met de overgang te verminderen. Het minderen van suikerconsumptie helpt met het herstellen van het insulinepeil, wat bijdraagt aan een gebalanceerde hormoonspiegel.

Daarnaast helpt het verhogen van vetconsumptie mogelijk bij de aanmaak van geslachtshormonen, wat kan bijdragen aan het herstellen van het libido.

Ook kunnen ketonen bijdragen aan het stimuleren van de hypothalamus. Dit is thermostaat van het lichaam die zich in de hersenen bevindt. Hiermee kun je mogelijk de kenmerkende opvliegers voorkomen of verminderen.

Verder kun je met het ketogeen dieet ook gewicht verliezen en lichaamsvet verminderen. Een gewichtstoename vindt tijdens de overgang vaak plaats vanwege een vertraagde stofwisseling. Je kunt de toename van lichaamsvet beperken en simpelweg verder

Wil je weten met welke voeding je een voedzaam ketogeen dieet kunt samenstellen? Neem een kijkje bij onze Ultieme Keto Voedingslijst, hier vind je alle voedingsmiddelen waarmee je jouw koolhydraatarme, ketogene eetwijze kunt samenstellen!