Schrijf je in en ontvang een
GRATIS Keto Weekmenu.

Ontdek alle voordelen van Keto door DIRECT te beginnen met ons kant-en-klare weekmenu.

Vul hieronder je naam en beste e-mail adres in en klik op inschrijven.

Het Ketogeen Dieet en de Schildklier Wat is het effect van het ketogeen dieet op jouw schildklierhormonen?

Het ketogeen dieet kent vele gezondheidsvoordelen die uiteenlopen van het verbeteren van je insulinegevoeligheid en het verbeteren van je cholesterolwaarden tot het effectief bestrijden van de symptomen van hersenaandoeningen.

Is het dan alleen maar een ‘goed-nieuws-show’ als het op het volgen van ketogeen dieet aankomt? Heeft het schrappen van bijna alle koolhydraten uit je voeding geen bijwerkingen op bepaalde aspecten van je gezondheid?

Bovenstaande vragen spelen vaak bij mensen in het achterhoofd omdat hormonale processen in het lichaam direct samenhangen met de consumptie van koolhydraten.

Mensen vragen zich dan ook af wat de gevolgen van het ketogeen dieet zijn voor de functie van de schildklier. Er zijn genoeg mensen die problemen hebben met een traagwerkende schildklier en is dan ook heel begrijpelijk dat zij sceptisch zijn.

Wat we in dit artikel gaan behandelen is dus de vraag of het ketogeen dieet gevolgen heeft voor de schildklierfunctie, en in hoeverre deze gevolgen hun weerslag kunnen hebben op de lichamelijke of geestelijke gezondheid.

Omdat de schildklier een klein maar complex orgaan is, dat als hormoonklier bij allerlei lichamelijke processen betrokken wordt, is het belangrijk om een goed beeld te schetsen van de rol die het speelt in het lichaam.

Dit artikel is daarom opgedeeld in de volgende onderdelen:

  1. Wat is de rol van de schildklier in het lichaam?
  2. Het effect van het ketogeen dieet op de schildklier: goed of slecht?
  3. Een lagere schildklierhormoonproductie tijdens het ketogeen dieet: wat zegt het?
  4. In hoeverre is een lagere schildklierhormoonproductie daadwerkelijk een probleem?
  5. Het afstemmen van het ketogeen dieet op je schildklier

Wat is de rol van de schildklier in het lichaam?

(bron: thenational.ae)

De schildklier is een belangrijk orgaan omdat het hormonen produceert (schildklierhormonen T3 en T4) die verschillende vitale functies vervullen in ons lichaam.

Deze hormonen hebben een directe invloed op de volgende aspecten van je fysieke en mentale gesteldheid:

  • Hartslag
  • Bloeddruk
  • Groei
  • Energiepeil
  • Vetverbranding
  • Humeur

Deze hormonen hebben invloed op deze dingen omdat ze functioneren als een soort gaspedaal van jouw stofwisseling. Het hele mechanisme dat de productie van schildklierhormonen bepaalt is een samenspel tussen verschillende hormonen uit de hersenen (vanuit de hypothalamus en hypofyse), schildklier, lever en zelfs het darmstelsel.

De hypothalamus en de hypofyse zijn endocriene klieren die een rol spelen bij de productie van hormonen. Deze klieren liggen in de diepste kern van onze hersenen en ze zijn betrokken bij onze oudste overlevingsmechanismen zoals de ademhaling en vluchtreacties in het geval van gevaar.

Wanneer deze klieren dus de aanleiding hebben om te denken dat het lichaam behoed dient te worden tegen een bepaalde stressfactor, dan zal zullen zij maatregelen nemen.

Deze stressfactoren kunnen onder anderen zijn:

  • Snel fluctuerende bloedsuikerspiegel
  • Een calorietekort
  • Een tekort aan micronutriënten
  • Chronische stress/vermoeidheid
  • Een roedel hongerige wolven die je achterna zit en waar je aan moet zien te ontsnappen

In elk van deze gevallen geeft je lichaam een reactie door bepaalde stresshormonen aan te maken zoals noradrenaline of cortisol.

Deze hormonen hebben een vertragende uitwerking op je schildklier. Het resultaat is dat je een vertraagde stofwisseling krijgt waardoor je vet vast blijft houden en ook een hogere LDL-cholesterolwaarde (beter bekend als het ‘slechte’ cholesterol) kunt krijgen (1).

En hoe zit het dan met het ketogeen dieet? In hoeverre verstoort deze samenspel rondom de schildklierhormonen en de stofwisselingsbalans die hiermee gepaard gaat?

Het effect van een koolhydraat arm en vetrijk dieet op de schildklier: wat zeggen de onderzoekers?  

Er zijn mensen die hun twijfels uiten over het volgen van een ketogeen dieet met betrekking tot de gezondheid van hun schildklier.

Dit komt omdat er wetenschappelijk bewijs zou zijn dat een ketogeen dieet de gevoeligheid voor T3-schildklierhormonen zou onderdrukken. En wanneer je deze onderzoeken erbij neemt dan valt inderdaad niet te ontkennen dat een koolhydraatarm en vetrijk dieet de gevoeligheid voor schildklierhormonen negatief beïnvloedt.

Maar, zoals je misschien al weet, propageren wij van Keto.nl het belang van een voedzaam ketogeen dieet en dit betekent ook dat je niet zomaar elk type vet naar binnen moet slurpen om zodoende aan je benodigde dagelijkse vetconsumptie te komen.

Een gezond lichaam is uiteindelijk het doel, niet ketose. Want je kunt ook in ketose raken met een ongezond dieet dat volledig uit balans is.

Een ketogeen dieet dat is gebaseerd op ongezonde vetten is inderdaad SLECHT voor je schildklier. Tot deze vetten behoren meervoudige onverzadigde vetzuren die rijk zijn linolzuur, zoals je deze ook kunt terugvinden op onze Ketogene Vermijdlijst:

  • Sojaboonolie
  • Canolaolie
  • Maïsolie
  • Druivenpitolie
  • Pindaolie (arachideolie)
  • Sesamolie
  • Zonnebloemolie
  • Saffloerolie

Laten we eens kijken hoe deze typen meervoudig onverzadigde vetten, die rijk zijn aan linolzuur, terugkwamen in studies naar het effect van koolhydraatarme en vetrijke diëten op de schildklierfunctie.

Een onderzoek uit 1975, weliswaar uitgevoerd onder ratten, liet zien dat een dieet gebaseerd op maïsolie zorgde voor een lagere aanmaak van actieve T3-schildklierhormonen dan een dieet gebaseerd op reuzel (2).

Bij een ander onderzoek onder ratten uit 1990 werd vastgesteld dat een dieet dat bestond uit saffloerolie een aanzienlijke vermindering van de schildklierhormoongevoeligheid opleverde in vergelijking met een dieet dat bestond uit rundvet (3).

Ratten die gedurende een lange tijd een dieet volgen dat grotendeels bestond uit sojaboonolie hadden een slechte regulatie van hun lichaamstemperatuur (4). Het reguleren van de lichaamstemperatuur is een taak die voornamelijk door de schildklier wordt uitgevoerd.

Weer bij een ander onderzoek werd vastgesteld dat kalkoenen die raapzaadmeel (de grondstof van canolaolie) kregen gevoerd steeds minder gevoelig werden voor schildklierhormonen en daarnaast ook minder eieren en vlees produceerden (5).

Het meest veelzeggende feit dat aangeeft hoe slecht bepaalde plantaardige oliën zijn met betrekking tot werking van de schildklier is misschien wel dat medische onderzoekers in de jaren ’70 voorstelden om plantaardige oliën te gebruiken als behandeling tegen hyperthyreoïdie! (6)

Dat alle meervoudig onverzadigde vetten niet over één kam geschoren moeten worden blijkt uit een onderzoek uit 2010 waaruit bleek dat de meervoudig onverzadigde omega-3-vetzuren uit vette vis de gevoeligheid voor schildklierhormonen bij ratten juist verbeterden (7)

Zoals je merkt zijn de bovenstaande onderzoeken naar het effect van een vetrijk en koolhydraatarm dieet uitgevoerd onder dieren en meestal met ongezonde meervoudig verzadigde vetzuren. De resultaten uit deze onderzoeken vertellen ons dus niets over het effect van verzadigde en enkelvoudige onverzadigde vetzuren op de schildklierfunctie bij mensen.  

Zijn er dan helemaal onderzoeken die de invloed van een ketogeen dieet op de schildklier bij mensen onderzochten? Jawel.

Een onderzoek aan de Universiteit van Amsterdam uit 2008 liet zien dat een koolhydraatarm dieet leidt tot een verlaagd T3-schildklierhormoon bij volwassenen (8).

Dezelfde resultaten werden gevonden bij een ander onderzoek uit 1982. Gezonde volwassen volgden een ketogeen dieet, waarna werd geconstateerd dat de productie van T3-schildklierhormonen lager werd.

Een lagere schildklierhormoonproductie tijdens ketogeen dieet, wat zegt het?  

Er zijn verschillende oorzaken aan te dragen waarom je tijdens het ketogeen dieet een trage schildklierfunctie kunt krijgen.

Vanwege calorierestrictie

Ten eerste is het zo dat je wanneer je onder je caloriebehoefte gaan zitten met je dagelijkse consumptie aan vetten, eiwitten en koolhydraten tijdens een dieet, dus ook het ketogeen dieet, je lichaam zich schrap zet voor een periode van schaarste aan voeding.

Het is een overlevingsmechanisme waarbij je schildklier je energiehuishouding omlaag schroeft om ervoor te zorgen dat je energie bespaart, omdat je immers minder energie binnenkrijgt dan je nodig hebt.

Het ketogeen dieet maakt het makkelijker om onder je caloriebehoefte te gaan zitten tijdens een dieet, omdat je makkelijker je vetreserves zult aanspreken. Dit komt omdat je steeds meer vetgeadapteerd raakt tijdens het ketogeen dieet. Meer over dit mechanisme lees in je in ons artikel over Het Ketogeen Dieet en Vetadaptatie.

Vanwege gewichtsverlies

Ongeacht welk dieet je volgt, als je gewicht verliest dan wordt de productie van T3-schildklierhormonen teruggeschroefd (9).  

Aangezien het ketogeen dieet vaak wordt toegepast om op een efficiënte wijze vet en gewicht te verliezen, is het geen verrassing dat dit ook kan leiden tot een trage schildklier.

Vanwege trainingsintensiteit

Ook hier zie je weer dat de schildklier als een overlevingsmechanisme het metabolisme omlaag schroeft. Wanneer je lichaam fysieke stress te verduren heeft, zoals tijdens een intensieve trainingssessie, dan maakt je lichaam het hormoon T3-reverse aan.

Dit hormoon heeft, zoals je misschien al uit de naam opgemaakt hebt, een tegengestelde werking aan het reguliere T3-schildklierhormoon. Het vertraagt het metabolisme omdat het energie wil besparen in tijden van stress zoals zware fysieke inspanningen of ziekte.

Wanneer je dus tijdens het ketogeen dieet ‘tot het gaatje gaat’, dan kan dit leiden tot de aanmaak van T3-reverse.

In hoeverre is het daadwerkelijk een probleem om een iets langzamere schildklierfunctie te hebben?

Het mag dus duidelijk zijn dat de schildklier inderdaad kan vertragen tijdens het ketogeen dieet. Maar in hoeverre is dit eigenlijk een negatief effect?

Een onderzoek aan de Universiteit van Leiden onder 859 bejaarden met een gemiddelde leeftijd van maar liefst 92,9 jaar toonde aan dat mensen met een van nature minder actieve schildklier ouder werden!

Mensen die sceptisch zijn ten aanzien van het ketogeen dieet zijn overtuigd dat koolhydraten nodig zijn om de aanmaak van het T3-schildklierhormoon te stimuleren.

Het klopt dat koolhydraten T3-schildklierwaarden doen stijgen, maar dit is slechts een reactie van de schildklier omdat de glucose uit koolhydraten simpelweg meer schildklierhormonen vereist om te kunnen worden gemetaboliseerd.

De vetten die je tijdens het ketogeen dieet als brandstof benut hebben dus simpelweg minder schildklierhormonen nodig.

Tijdens een ketogeen dieet met minder schildklierhormonen heb je dus niet per definitie een minder efficiënte energiehuishouding dan tijdens een koolhydraatrijk dieet met meer actieve schildklierhormonen.

Uiteindelijk kun je je dus heel energiek voelen, gewicht verliezen en spiermassa behouden terwijl je misschien wel technisch gezien een trage schildklier hebt met een laag niveau aan schildklierhormonen.

Je hoeft je dus, zolang je geen duidelijk symptomen hebt van hypothyreoïdie, geen zorgen te maken over een tragere werking van de schildklier tijdens een ketogeen dieet.

Het afstemmen van jouw ketogeen dieet op je schildklier

Als je merkt dat je tijdens het ketogeen dieet toch duidelijke schildklierproblemen hebt, al is deze kans niet groot, dan kun je ervoor kiezen om een variant van het ketogeen dieet te volgen waarbij je koolhydraten op gezette tijden introduceert om zo een actievere schildklier te krijgen.

Deze variant heet het Cyclisch Ketogeen Dieet (CKD).

Wanneer je het CKD volgt dan houd je je gedurende 5 à 6 dagen aan een standaard ketogene eetwijze. Dit betekent dat je tijdens deze dagen het beperkte aantal netto-koolhydraten van ongeveer 25 gram nuttigt.

Deze ‘lage koolhydraatdagen’ wissel je af met 1 à 2 ‘hoge koolhydraatdagen’ waarin je uit ketose gaat om je de voorraad glycogeen in de spieren aan te vullen. Het CKD wordt vaak door krachtsporters gevolgd. Het idee hierachter is dat je op deze manier betere fysieke prestaties kunt leveren tijdens intensieve trainingssessies.

Maar je kunt het dus ook gebruiken om de aanmaak van schildklierhormonen te stimuleren wanneer je merkt dat je mogelijke hypothyreoïdie-gerelateerde klachten hebt.   

Daarnaast kan het aanvullen van mineralen en vitaminen uitkomst bieden om de productie van schildklierhormonen te stimuleren.

Magnesium, zink en selenium zijn mineralen die een belangrijke rol spelen bij de productie en activatie van schildklierhormonen.

Daarnaast kan een tekort aan vitamine D3 ook de schildklierfunctie hinderen. Daarom kan het raadzaam zijn om het als supplement te gebruiken als je duidelijke klachten ervaart van een traagwerkende schildklier.

Als je meer wil weten over het toepassen van het CKD, lees dan ons artikel over Het Cyclisch Ketogeen Dieet.

 

Schrijf je in en ontvang een
GRATIS Keto Weekmenu.

Ontdek alle voordelen van Keto door DIRECT te beginnen met ons kant-en-klare weekmenu.

Vul hieronder je naam en beste e-mail adres in en klik op inschrijven.

9 reacties Plaats reactie

  1. Dankjewel Dennis voor heel bijzondere informatie over de werking van een trage schildklier. Veel is compleet nieuw voor mij na 18 jaar van deze ziekte.

    Beantwoorden
  2. Ik heb 15 jaar geleden een stillegging gehad van de schildklier ten gevolge van Graves.
    Ik neem elke dag 100mg L-thyroxine voor Hypothyroidism. Kan het zijn dat de verhoogde hartslag en soms zelfs arythmie van het hart (waarvoor ik tambocor slik), het gevolg zijn van te veel hormoon in het bloed? Ik ben bijna 3 weken bezig met het ketodieet en wil graag een bloedtest laten doen, niet enkel om de hormoonproductie van de schildklier te laten bepalen, maar evenzeer het aantal elektrolieten. Ik denk dat ik onvoldoende potassium heb en neem daarvoor nu een supplement. Kan u mij op weg helpen? Bloedtest is hoognodig, maar bij je huisarts geraken is tegenwoordig erg moeilijk

    Beantwoorden
    • Hoi Mieke,

      Je kunt ook buiten de huisarts om bloedtesten laten afnemen. Persoonlijk laat ik eens in de zoveel tijd mijn bloed testen door testjegezondheid.nl. Volgens mij kun je dan ook specifiek op schildklierhormonen laten testen.

      Mensen die bij aanvang van hun ketodieet een onregelmatige hartslag ervaren hebben vaak te maken met een verlies aan elektrolyten. Mineralen als magnesium en kalium (potassium) zijn hierin belangrijk.

      Omdat het ketogeen dieet vochtafdrijvend werkt kun je ook meer mineralen afscheiden en dit kan een effect hebben op je hartslag, sommige mensen zijn hier gevoeliger voor. Aangezien jij medicatie gebruikt voor je hartslag behoor jij tot deze groep mensen die gevoeliger is.

      Je kunt overwegen om meer magnesium en kaliumrijke voedingsmiddelen te nuttigen. Voor meer info hierover zie onderstaande artikelen:

      https://keto.nl/het-belang-van-magnesium/

      https://keto.nl/9-keto-kalium-voedingsmiddelen/

      Ik zou in jouw geval wel goed opletten met het nemen van een kalium (potassium) supplement gecombineerd met een hartritme medicijn. Het kan zijn dat het supplement namelijk een interactie kent met het medicijn dat je neemt. Beter raadpleeg je een apotheker/arts om dit zeker te weten Mieke!

      Ik hoop dat je iets hebt aan dit antwoord. Mocht je nog vragen hebben, stuur ons gerust nog een berichtje!

      Beantwoorden
  3. Ik ben sinds 6 weken bezig met een ketodieet. Ik heb hashimoto. Ik eet tussen de 1600 en 1700 kcal, maar het vermageren loopt moeizaam. Tot nu toe is er 4,5 kilo af, maar de laatste dagen zie ik mijn gewicht weer wat stijgen. Ik heb me strikt aan alle regels gehouden. Wat doe ik mis?

    Beantwoorden

Laat een reactie achter

[Keto Weekmenu]
[Keto Weekmenu]